Avansert søk

25 treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

diplomatisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • diplomatiske særrettar;
    • land som Noreg har diplomatisk samband med
  2. som ter seg klokt og smidig og slik unngår å krenkje, provosere eller utløyse ein konflikt
    Døme
    • ein diplomatisk framgangsmåte
    • brukt som adverb
      • svare diplomatisk

Faste uttrykk

  • diplomatisk immunitet
    rett som ein diplomat har til å stå utanfor lover og domsrett i eit land;
    eksterritorialrett

status

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, av stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. posisjon i høve til eit system, ei gruppe eller ei rangfølgje;
    rang, stilling
    Døme
    • ha høg diplomatisk status;
    • få status som sjølvstendig stat;
    • endringar i ekteskapleg status
  2. Døme
    • eit yrke som gjev status
  3. oversyn over aktiva og passiva i ein rekneskap ved slutten eller byrjinga av ein rekneskapsbolk
  4. oversyn over ei stode eller ein situasjon
    Døme
    • kva er status no?

Faste uttrykk

  • gjere opp status
    • utarbeide ein endeleg rekneskap (1)
      • gjere opp status ved årsskiftet
    • skaffe seg oversikt over ein situasjon for å finne ut kvar ein står
      • bli 40 år og gjere opp status i livet

parlamentarisk

adjektiv

Opphav

jamfør parlament

Tyding og bruk

  1. som gjeld nasjonalforsamlinga;
    som byggjer på eller er karakteristisk for parlamentarismen
    Døme
    • parlamentarisk styreform
  2. Døme
    • i parlamentariske ordelag

Faste uttrykk

  • parlamentarisk immunitet
    delvis vern mot straffeforfølging som ein parlamentsmedlem har
  • parlamentarisk leiar
    person som leier ei partigruppe i nasjonalforsamlinga

minister

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘tenar’, av minus ‘mindre’

Tyding og bruk

  1. medlem av regjering
  2. om eldre forhold: diplomatisk utsending med rang etter ambassadør

Faste uttrykk

  • minister utan portefølje
    statsråd utan eige departement

verbalnote

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør note (1

Tyding og bruk

skriftleg diplomatisk melding om mindre viktige saker

diplomatisk immunitet

Tyding og bruk

rett som ein diplomat har til å stå utanfor lover og domsrett i eit land;

envoyé, envoye

substantiv hankjønn

Uttale

angvoajeˊ

Opphav

av fransk envoyer ‘sende ut’

Tyding og bruk

diplomatisk utsending av andre rang, under ambassadør

ambassade

substantiv hankjønn

Uttale

ambasaˋde

Opphav

frå fransk; av latin ambactus ‘tenar’

Tyding og bruk

utanriks, diplomatisk stasjon der ein ambassadør er leiar
Døme
  • den norske ambassaden i Stockholm;
  • representantar frå ambassaden

ambassaderåd

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør råd (2

Tyding og bruk

diplomatisk utsending (2 ved ein ambassade med rang nest etter ambassadøren

legasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av legare ‘sende som sendebud’

Tyding og bruk

om eldre forhold: diplomatisk representasjon i utlandet, no stort sett avløyst av ambassade