Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

diktator

substantiv hankjønn

Uttale

diktaˊtor, i fleirtal diktatoˊrar; diktaˊtorar

Opphav

frå latin ‘den som dikterer, befaler’; jamfør diktere

Tyding og bruk

  1. statsleiar med uavgrensa styringsmakt;
    øvste makthavar i eit diktatur (2)
  2. sjølvrådig person;

megaloman

adjektiv

Tyding og bruk

som lid av eller er prega av megalomani
Døme
  • ein megaloman diktator;
  • megalomane førestillingar

jamenneske

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. menneske som har ei optimistisk og positiv innstilling
    Døme
    • eit jamenneske som alltid stiller opp når nokon treng hjelp
  2. person som ukritisk seier ja til meiningar og idear som kjem frå andre, ofte mektigare, menneske
    Døme
    • ein diktator som berre omgav seg med jamenneske

forhatt, forhata

adjektiv

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk

Tyding og bruk

sterkt hata, avskydd
Døme
  • ein forhatt diktator;
  • telefonseljarane er ei forhatt yrkesgruppe

diktatur

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin; jamfør diktator

Tyding og bruk

  1. styreform der éin person eller éi gruppe har uavgrensa makt;
    til skilnad frå demokrati (1)
    Døme
    • overgangen frå diktatur til demokrati
  2. stat med diktatur (1) som styreform
    Døme
    • leve i eit diktatur

autark

substantiv hankjønn

Uttale

æutarˊk

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

eineveldig herskar;

-ator

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør -or

Tyding og bruk

suffiks brukt til å lage substantiv for person, apparat, maskin osv. som handlar eller fungerer slik som første delen av ordet uttrykkjer;