Avansert søk

Nynorskordboka 8 oppslagsord

demens

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘vitlaus’, av mens (genitiv mentis) ‘sinn’; jamfør de-

Tyding og bruk

kronisk funksjonssvikt i hjernen med symptom som gløymsle, nedsette kognitive funksjonar, desorientering (2) og liknande, spesielt vanleg blant eldre

Døme

utvikle demens;
faktorar som kan føre til demens;
farmor fekk demens

Artikkelside

pellagra

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk; av latin pellis ‘hud’ og gresk agra ‘grep’

Tyding og bruk

kronisk sjukdom som kjem av mangel på eit visst B-vitamin, og som kan gje eksem, diaré og demens

Artikkelside

alderdomssløvsinn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

forelda: demens;

jamfør sløvsinn

Artikkelside

kompetansesenter

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

senter (, 2) som har opparbeidd seg særleg god kompetanse (1) på eit felt og difor kan gje hjelp og opplæring til andre

Døme

eit kompetansesenter for demens

Artikkelside

Alzheimers sjukdom

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tyske legen Alois Alzheimer, 1864–1915

Tyding og bruk

kronisk sjukdom i hjernen som fører til demens, mellom anna kjenneteikna av nedsett minne

Artikkelside

desorientering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å desorientere eller bli desorientert
Døme
- han har vore offer for desorientering frå motstandarar
det å ikkje vite kor ein er (ofte som følgje av sjukdom eller demens)
Døme
- pasienten kan forville seg på grunn av desorientering og minnesvikt

Artikkelside

umyndig

adjektiv

Tyding og bruk

enno ikkje myndig
Døme
- umyndig ungdom
- som substantiv:
  ein umyndig med verje
fråteken retten til å rå over formuen sin og gjere bindande avtaler;
umyndiggjord
Døme
- gjere umyndig – ta frå (nokon) rådvelde over eigedom (til dømes på grunn av demens)
som ikkje får rå godt nok over eigen lagnad (på grunn av mange restriksjonar, sentraldirigering eller liknande)

Artikkelside

dement

adjektiv

Tyding og bruk

som lid av demens

Døme

vere dement;
ein dement sjukeheimspasient

Artikkelside