Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

brydde

brydda

verb

Opphav

norrønt brydda; samanheng med brodd

Tyding og bruk

gro fram;
brodde (2), spire
Døme
  • åkeren brydder

bry 2

verb

Opphav

av lågtysk brüden ‘plage, erte’, opphavleg ‘drive utukt med’; samanheng med brur

Tyding og bruk

forstyrre, uroe;
jamfør brydd
Døme
  • kan eg bry deg litt?
  • er dette noko å bry hjernen med?
  • vere brydd med noko

Faste uttrykk

  • bry seg med
    vise interesse for;
    umake seg med
    • ho har det for travelt til å bry seg med dette
  • bry seg om
    • vere interessert i
      • ingen brydde seg om dette
    • vere glad i
      • dei bryr seg om kvarandre
    • ta omsyn til
      • det er ikkje noko å bry seg om
  • bry seg
    • blande seg inn i utrengsmål
      • ikkje bry deg!
    • vise omsorg;
      gripe inn
      • det nyttar å bry seg;
      • folk kan døy på gata utan at folk bryr seg;
      • godt å sjå at folk bryr seg

brydd

adjektiv

Opphav

av bry (2

Tyding og bruk

handfallen, ille ved
Døme
  • sjå forundra og brydd ut
  • brukt som adverb:
    • han smilte brydd

bry seg om

Tyding og bruk

Sjå: bry
  1. vere interessert i
    Døme
    • ingen brydde seg om dette
  2. vere glad i
    Døme
    • dei bryr seg om kvarandre
  3. ta omsyn til
    Døme
    • det er ikkje noko å bry seg om

åle 2

åla

verb

Opphav

av ål (2

Tyding og bruk

  1. om korn: brydde, spire (2;
    om korn på staur eller poteter i kjellaren: gro (2
  2. plukke ål (2 av
    Døme
    • åle potetene

æle

æla

verb

Opphav

av ål (2

Tyding og bruk

særleg om korn: brydde, renne (3, gro (2

ydde

ydda

verb

Opphav

norrønt ydda ‘stikke odden fram’; av odd

Tyding og bruk

  1. skyte fram, syne seg som ein liten odd eller topp;
    Døme
    • det tok til å ydde og gro;
    • det er så vidt havren har ydda;
    • det ydda fram små lauvsblad
  2. om solskin: syne seg på dei øvste fjelltoppane
    Døme
    • sola yddar bortpå tinden

vægje 2

vægja

verb

Opphav

norrønt vægja(st) av vægr ‘som vil halle snart til den eine og snart til den andre sida’; samanheng med vege (2

Tyding og bruk

gje etter, gje seg, vike for
Døme
  • ho vægde ikkje for dei;
  • dei vægde ikkje vêrdei brydde seg ikkje om vêret

spire 2

spira

verb

Opphav

av spire (1

Tyding og bruk

byrje å gro, skyte, vekse fram;
Døme
  • graset, kornet spirer;
  • det spirer og gror