Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

boks 1

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk box

Tyding og bruk

større eller mindre øskje eller behaldar, ofte sylindrisk og hermetisk lukka
Døme
- ein boks fiskebollar;
- leggje lok på boksen
- - blekkboks
  - hermetikkboks
kvart av mange små, nummererte rom i bankkvelv eller på postkontor
- - bankboks
  - postboks
lite rom eller avlukke
- - vitneboks

Faste uttrykk

musikk på boks
innspela musikk;
til skilnad frå levande musikk
tenkje ut av boksen
tenkje annleis;
vere open for andre alternativ
tenkje utanfor boksen
tenkje utradisjonelt
vere i boks
vere sikra;
ha gått i orden
avtala er i boks

boks 2

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk balks ‘bjelkar’

Tyding og bruk

tremateriale med om lag kvadratisk tverrsnitt

grep

substantiv inkjekjønn

Opphav

Tyding og bruk

det å gripe med hendene;
tak (2, 1)
Døme
- ta eit fast grep i armen;
- opne boksen med eit enkelt grep
gripeevne;
jamfør veggrep
Døme
- bildekk med godt grep
herredøme, makt (1)
Døme
- stramme grepet om undersåttane;
- ha eit godt grep på publikum
handlag, tak (2, 3), evne (1, 1), skjøn (1)
Døme
- ha det rette grepet på arbeidet
trekk (3, 4), manøver (4)
Døme
- eit lurt grep;
- gjere nokre stygge grep
- - feilgrep
  - overgrep
mengd ein kan ta i ei hand;
handfull, neve (1, 2)
Døme
- eit grep mjøl
plassering av fingrar på visse instrument
Døme
- kunne tre grep på gitar
i folketru: sjukdom som kjem av berøring av døde eller overnaturlege skapningar;
jamfør trollgrep

Faste uttrykk

falle for eige grep
øydeleggje for seg sjølv
ta grep
ta kontroll
dei må ta grep for å kome i økonomisk balanse