Avansert søk

Nynorskordboka 5 oppslagsord

bilhjul

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hjul på bil

Døme

bilhjul skal ha godt veggrep

kryss 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk kruze; frå latin crucem, av crux ‘kross’

Tyding og bruk

figur av to (oftast skråstilte) linjer eller gjenstandar som skjer kvarandre
Døme
- setje kryss i margen på ei bok;
- få skia i kryss;
- leggje armane i kryss
noko som liknar eit kryss (1, 1)
Døme
- dei kolliderte i krysset
- - gatekryss
  - vegkryss
øvre hjørne i eit mål
Døme
- ho skaut oppe i krysset
reiskap til å skru av og på bilhjul med
bekkenpartiet og den bakre, kjøtfulle delen av kroppen på husdyr;
lend (2)
kryssande rørsle
Døme
- båten gjorde eit kryss mot vinden
i musikk: teiknet ♯ som høgjer ein tone eit halvt steg;
jamfør B (1, 3)
Døme
- kryss for f blir fiss

Faste uttrykk

kryss på linja
- om eldre forhold: kluss med telefonsambandet
- misforståing
på kryss og tvers
i alle retningar
dei søkte gjennom området på kryss og tvers
setje kryss i taket
markere noko heilt uventa (som ein er glad for)

kjetting

substantiv hankjønn

Opphav

av nederlandsk ketting, av keten ‘kjede’

Tyding og bruk

grov kjede av jern eller stål;
lekkje av jernringar
Døme
- døra var stengd med kjetting og hengjelås
remse av kjetting (1) til å setje utanpå bilhjul for å gje veggrep på is eller snø
Døme
- leggje på kjetting

bildekk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

dekk (1) for bilar på ferjer eller båtar
dekk (2) på bilhjul
Døme
- kjøpe nye bildekk;
- demonstrantane tende på bildekk

bilgummi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dekk og slangar til bilhjul;

jamfør gummi (2)