Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 10 oppslagsord

monokkel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin ‘einøygd’, av latin mono- og oculus ‘auge’; jamfør mono- og mon-

Tyding og bruk

einskilt brilleglas til å feste i eine augekroken;

til skilnad frå binokkel

Artikkelside

monom

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk , av mono- og nomos ‘del(ing), regel’; jamfør mono-

Tyding og bruk

matematisk uttrykk med berre eitt ledd, til dømes 5ab;

til skilnad frå binom og polynom

Artikkelside

monogami

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk, jamfør mono- og -gami

Tyding og bruk

det å vere gift med eller trufast mot éin person;

eingifte;

til skilnad frå bigami og polygami

Artikkelside

monoftong

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk monophthongos, ‘enkel’ og ‘lyd’; jamfør mono-

Tyding og bruk

vokal med ein kvalitet som ikkje glir frå éin vokallyd til ein annan i same staving;

motsett diftong

Artikkelside

mono

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør mono-

Tyding og bruk

attgjeving av lyd i éin kanal;

motsett stereo

Døme

ei gammal lp-plate i mono

Artikkelside

monoteisme

substantiv hankjønn

Uttale

monote-isˊme

Opphav

gjennom fransk, frå gresk; jamfør mono- og teisme

Tyding og bruk

tru på ein einaste, personleg gud;

til skilnad frå panteisme og polyteisme

Artikkelside

monopol

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk , av mono- og polein ‘selje, handle’; jamfør mono-

Tyding og bruk

marknadssituasjon der det på tilbodssida berre finst éin seljar eller produsent;
einerett
Døme
- ha monopol på noko;
- skaffe seg monopol på noko
seljar, produsent som er aleine på ein marknad
- - kornmonopol
  - vinmonopol
i overført tyding: det å vere den einaste som har rett til å gjere eller utnytte noko