Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 92 oppslagsord

sekunda

adjektiv

Opphav

frå italiensk; same opphav som sekund (1

Tyding og bruk

av andre klasse eller rang;
av dårleg(are) slag, motsett prima
Døme
  • sekunda vare

sekksporesopp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

klasse av soppar med kjønna sporar som utviklar seg i rom som liknar sekker, Ascomycetes

samfunnsklasse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

sosial klasse

sjanger, genre

substantiv hankjønn

Uttale

utt sjanˊger

Opphav

fransk genre ‘slekt, art’; av genus

Tyding og bruk

  1. grein av ei kunstart
    Døme
    • litterære sjangrar som epikk, lyrikk, drama
  2. Døme
    • ei bok i den lette genren;
    • noko i den genre(n)av det slaget, i den leia

fuks

substantiv hankjønn

Opphav

tysk Fuchs ‘rev’

Tyding og bruk

  1. mørkeraud hest
  2. dårlegaste elev i ei klasse, motsett duks
  3. samantvinna kabelgarn til matter eller seisingar

fareklasse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. risikogruppe av trygdingstakarar
  2. klasse (1, 2) for farlege stoff

duks

substantiv hankjønn

Opphav

av latin dux ‘førar’

Tyding og bruk

  1. forelda: flinkaste elev;
    motsett fuks (3)
    Døme
    • vere duksen i klassen
  2. i overført tyding: flinkast i si klasse eller gruppering
    Døme
    • Noreg har rykka heilt opp i teten blant duksane i verdsklassa

delingstal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. tal som opplyser om korleis ei mengd skal fordelast
  2. maksimalt tal på elevar i ei klasse
    Døme
    • oppmoding om å senke delingstalet i grunnskulen
  3. mål på forventa levetid som blir nytta til å rekne ut pensjon
    Døme
    • innføre delingstal i pensjonsordninga
  4. Døme
    • i valordninga er det lågaste delingstalet 1,4

deklassere

deklassera

verb

Uttale

deklaseˊre

Opphav

av fransk de- og classe ‘klasse’; jamfør de-

Tyding og bruk

setje ned i lågare samfunnsklasse eller stand (1, 3);
Døme
  • kjenne seg deklassert etter konkursen

avgangsklasse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

øvste klasse på ein skule;
jamfør avgang (2)