Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 86 oppslagsord

blomkål

substantiv hankjønn

Opphav

av nederlandsk bloemkool, av ‘blomster’ og ‘kål’

Tyding og bruk

  1. kålplante med rund, kvitleg blomsterstand;
    Brassica oleracea var. botrytis
  2. grønsak av kålplanta blomkål (1)
    Døme
    • kokt blomkål
Artikkelside

hardkokt, hardkoka

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om egg: kokt så lenge at plomma har stivna;
    til skilnad frå blautkokt
    Døme
    • eit hardkokt egg
  2. einsidig dogmatisk, skjematisk, lite smidig
    Døme
    • hardkokt materialisme;
    • ein hardkokt militarist
  3. utan rom for kjensler;
    Døme
    • ein hardkokt roman;
    • ein hardkokt kriminalfilm
Artikkelside

graut

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt grautr; samanheng med grjot og gryte (1

Tyding og bruk

  1. matrett av mjøl eller gryn eller frukt kokt i mjølk eller vatn
    Døme
    • koke graut;
    • ete graut til kvelds
  2. tjukk, blaut masse
    Døme
    • vegane var reine grauten etter snøfallet

Faste uttrykk

  • gå rundt grauten
    ikkje gå rett på sak
    • dei går rundt grauten og pakkar inn bodskapen
  • hissig på grauten
    ivrig etter å oppnå noko;
    pågåande, motivert
  • som katten rundt den varme grauten
    som ikkje vågar å gje seg i kast med noko som ein er svært oppteken av;
    som ikkje vågar å kome inn på noko
Artikkelside

grateng

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk gratin ‘skorpe i gryte’

Tyding og bruk

matrett av opphakka, kokt kjøt eller fisk eller grønsaker i tjukk, kvit saus tilsett egg, steikt i steikjeomn;
jamfør gratinere
Artikkelside

grønsak

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

plante eller plantedel (ikkje medrekna korn) som blir nytta rå, kokt eller steikt i matlaging
Døme
  • dyrke grønsaker;
  • servere steika med kokte grønsaker;
  • eit variert kosthald med mykje grønsaker
Artikkelside

salat

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk eigenleg ‘noko salta’; opphavleg av latin sal ‘salt’

Tyding og bruk

  1. matrett av frukt og/eller grønsaker, i regelen i rå tilstand, tilsett kryddersaus og annan dressing
  2. kjøkenplante av slekta Lactuca

Faste uttrykk

  • gresk salat
    salat (1) med blant anna fetaost, oliven og tomatar
  • italiensk salat
    salat (1) av mellom anna kålstrimlar, kokt skinke, gulrot, eple og majones
  • trakke i salaten
    gjere noko uhøveleg, dumme seg ut; kome inn på eit ømtolig emne på ein lite høveleg måte
Artikkelside

fisk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fiskr

Tyding og bruk

  1. virveldyr som lever i vatn og pustar med gjeller
    Døme
    • få mykje fisk;
    • haiane høyrer til fiskane
  2. matvare av fisk (1, 1)
    Døme
    • kokt fisk;
    • ha fisk til middag
  3. Døme
    • auren er raud i fisken
  4. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Fiskane (mellom den 19. februar og 20. mars)
    Døme
    • ho er fisk

Faste uttrykk

  • falle i fisk
    mislykkast
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • bilen er stramt sett opp og fast i fisken
    • som ikkje gjev etter for press
      • han må vere tydeleg på kva han vil, vere fast i fisken
  • frisk som ein fisk
    heilt frisk
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • korkje fugl eller fisk
    korkje det eine eller det andre
  • laus i fisken
    veik, slapp
  • ta for god fisk
    godta som godt nok
  • trivast som fisken i vatnet
    vere i sitt rette element;
    ha det bra
Artikkelside

bulgursalat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

salat (1) av kald, kokt bulgur og grønsaker
Døme
  • kjøtbollar med bulgursalat
Artikkelside

byggrynssuppe, bygg-grynssuppe

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

suppe kokt av bygg-gryn
Artikkelside

blautkokt, blautkoka

adjektiv

Tyding og bruk

om egg: kokt slik at plomma ikkje har stivna;
til skilnad frå hardkokt (1)
Artikkelside
Side 5 av 9