Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 66 oppslagsord

hir

substantiv hankjønn

Opphav

av hire

Tyding og bruk

det å vere slapp;
det å kjenne seg litt veik eller maktlaus etter ein sjukdom
Døme
  • eg har ein lei hir etter den kregda;
  • eg kjenner ein hir av det
Artikkelside

hiren

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje opplagd
Artikkelside

giddelaus

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje gidd noko;
utan ork;
Artikkelside

fisk 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fiskr

Tyding og bruk

  1. virveldyr som lever i vatn og pustar med gjeller
    Døme
    • få mykje fisk;
    • haiane høyrer til fiskane
  2. matvare av fisk (1, 1)
    Døme
    • kokt fisk;
    • ha fisk til middag
  3. Døme
    • auren er raud i fisken
  4. i astrologi: person som er fødd i stjerneteiknet Fiskane (mellom den 19. februar og 20. mars)
    Døme
    • ho er fisk

Faste uttrykk

  • falle i fisk
    mislykkast
  • fast i fisken
    • spenstig, stø
      • bilen er stramt sett opp og fast i fisken
    • som ikkje gjev etter for press
      • han må vere tydeleg på kva han vil, vere fast i fisken
  • frisk som ein fisk
    heilt frisk
  • kald fisk
    hard og omsynslaus person
  • korkje fugl eller fisk
    korkje det eine eller det andre
  • laus i fisken
    veik, slapp
  • ta for god fisk
    godta som godt nok
  • trivast som fisken i vatnet
    vere i sitt rette element;
    ha det bra
Artikkelside

dvask

adjektiv

Opphav

av tysk dwatsch ‘dvask, tverr’; jamfør lågtysk dwatsch ‘galen, dum’

Tyding og bruk

Døme
  • slapp og dvask
Artikkelside

vokalreduksjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det at ein vokal i ei trykklett staving blir redusert til dømes til ein slapp e (eller o)
Artikkelside

valen

adjektiv

Opphav

samanheng med vale (2

Tyding og bruk

  1. stiv, nomen, kjenslelaus av kulde
    Døme
    • valne fingrar;
    • vere valen av kulde
  2. kraftlaus, utan tiltak;
    Døme
    • eit vale smil;
    • ei valen haldning
Artikkelside

uopplagd

adjektiv

Tyding og bruk

dårleg opplagd, ikkje i form, trøytt, slapp
Artikkelside

tiltakslaus

adjektiv

Tyding og bruk

utan tiltak (2), initiativlaus, slapp
Artikkelside

synd

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt synd

Tyding og bruk

  1. handling, tanke som strir mot Guds vilje
    Døme
    • få tilgjeving for syndene sine;
    • Kristus døydde for syndene våre – 1. Kor 15,3;
    • tilstå syndene sine;
    • den løn synda gjev, er døden – Rom 6,23
  2. urettvis, hard, hjartelaus framferd;
    Døme
    • dei gjer synd på han – dei gjer han urett;
    • ho hadde inga synd for det – inga skuld;
    • det var både synd og skam;
    • det er synd å seie at det er vakkert – det er uråd å seie
  3. Døme
    • det var synd at han slapp;
    • nei, så synd! – sørgjeleg, ille

Faste uttrykk

  • leve i synd
    leve (synleg) i strid med Guds bod
  • synast synd i
    ha medkjensle med
  • synast synd på
    ha medkjensle med
Artikkelside
Side 4 av 7