Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 88 oppslagsord

heptagon

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

jamfør -gon

Tyding og bruk

mangekant med sju sider
Artikkelside

heptaeder

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør -eder

Tyding og bruk

geometrisk lekam avgrensa av sju flater
Artikkelside

hav 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt haf ‘lyfting’; truleg samanheng med heve

Tyding og bruk

  1. (naturleg avgrensa del av) stort, samanhengande saltvassområde som dekkjer om lag 70 % av jordoverflata
    Døme
    • på hav og land;
    • på det opne havet;
    • ein song om det blåe havet
  2. (større) innsjø med saltvatn;
  3. stor mengd
    Døme
    • eit hav av folk;
    • ha eit hav av tid

Faste uttrykk

  • dei sju hav
    verdshava
    • segle på dei sju hav
  • ein drope i havet
    så lite at det ikkje gjer nokon skilnad
  • havets kardinal
    hummar
    • fiskehandlarane tek seg godt betalt for havets kardinal
  • havets sølv
  • himmel og hav!
    utrop som viser overrasking
    • himmel og hav for eit vêr!
  • hopp i havet!
    utrop som viser overrasking
    • hopp i havet for eit torevêr!
  • høgd over havet
    fastsett mål på kor høgt noko ligg over havflata;
    forkorta hoh.
    • 1000 meters høgd over havet
  • ikkje ein sjanse i havet
    heilt utan sjansar
  • kul i havet
    heilt umogleg
  • meter over havet
    høgd over havet, målt i meter;
    forkorta moh.
    • stasjonen ligg 1222 meter over havet;
    • toppen er 323 meter over havet
  • meter under havet
    djupn frå havoverflata og nedetter, målt i meter;
    forkorta muh.
    • tunnelen skal gå meir enn 200 meter under havet
  • svart hav
    hav utan fisk
  • til havs
    ut eller ute på havet
    • båten drog til havs;
    • dei var langt til havs
Artikkelside

himmel

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt himinn; av tysk Himmel

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sola står høgt på himmelen;
    • ein regntung himmel;
    • sveve mellom himmel og jord
  2. Guds bustad, paradis (2)
    Døme
    • Gud i himmelen;
    • kome til himmelen
  3. overbygnad som lagar eit tak over noko;
    jamfør tronhimmel
  4. i overført tyding: stad der det er godt å vere, tilstand utan konfliktar
    Døme
    • den politiske himmelen er ikkje skyfri
  5. brukt i utbrot
    Døme
    • du store himmel, korleis skal dette gå?
    • milde himmel!
    • å himmel!

Faste uttrykk

  • alt mellom himmel og jord
    alt mogleg
  • i den sjuande himmelen
    (etter eldre verdsoppfatning om sju himlar og den sjuande som Guds bustad) overlykkeleg
  • setje himmel og jord i rørsle
    setje alle krefter inn
  • som send frå himmelen
    som uventa og gledeleg hjelp i ytste naud
  • under open himmel
    ute i det fri
Artikkelside

halfpipe

substantiv hankjønn

Uttale

haˊfpaip

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. u-forma bana med hardt underlag eller snø oppå, til å gjere akrobatiske triks med snøbrett, rullebrett, ski eller liknande
    Døme
    • alpinanlegget har sju heisar, eit eige barneområde og halfpipe
  2. konkurranse som går føre seg i ein halfpipe (1)
    Døme
    • konkurrere i VM i halfpipe
Artikkelside

brei

adjektiv

Opphav

norrønt breiðr

Tyding og bruk

  1. med stor utstrekning på tvers av lengda eller høgda;
    motsett smal (2, til skilnad frå lang (2 og høg (1
    Døme
    • vere brei over akslene;
    • sjå ut over den breie fjorden;
    • dei breie bygdene kring Mjøsa
  2. med ei viss oppgjeven utstrekning, målt på tvers av lengda eller høgda
    Døme
    • huset er tolv meter langt og seks meter breitt
  3. som femner om mykje eller mange;
    Døme
    • eit breitt vareutval;
    • ein open, brei og sakleg debatt;
    • opptre for eit breitt publikum;
    • dei mobiliserte breie lag av folket;
    • eit breitt fleirtal slutta seg til forslaga
  4. Døme
    • prate brei lærdøl;
    • ho prata ei brei søritaliensk dialekt
    • brukt som adverb
      • prate breitt

Faste uttrykk

  • dei breie laga
    den store mengda av folk;
    massane;
    folk flest
    • dei breie laga av folket
  • i det vide og det breie
    svært omstendeleg
    • ho la ut i det vide og det breie
  • i sju lange og sju breie
    svært lenge;
    i det uendelege
    • vente på svar i sju lange og sju breie
  • vidt og breitt
    mange stader;
    overalt
    • ho hadde kontaktar vidt og breitt
Artikkelside

futsal

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

innandørs fotballspel med fem spelarar på banen og inntil sju innbyttarar på kvart lag
Døme
  • spele futsal;
  • arrangere turneringar i futsal
Artikkelside

fotoreportasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

reportasje gjennom fotografering av hendingar
Døme
  • ein sju sider lang fotoreportasje
Artikkelside

drivlinje, drivline

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

del av eit køyretøy som (produserer og) overfører drivkraft (1) til hjula og driv køyretøyet framover;
samnemning på kløtsj (1), girkasse, akslingar og liknande, nokre gonger også motor;
Døme
  • elektrisk drivlinje;
  • dei fekk sju års garanti på drivlinja til bilen
Artikkelside

sju-

i samansetning

Opphav

av sju
Dette ordet har førebels ikkje fått definisjon i ordboka.
Artikkelside
Side 4 av 9