Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 46 oppslagsord

tapet

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

gjennom tysk, frå italiensk; latin ‘teppe, duk’, opphavleg iransk

Tyding og bruk

  1. tekstil, papir eller kunststoff til å kle innvendige vegger med
    Døme
    • papirtapet;
    • vasketapet;
    • vinyltapet;
    • ferdigklistra tapet – tapet med lim på baksida
  2. eigenleg etter tyding: duk (på forhandlingsbordet);
    i uttrykk:
    • i uttrykk:
      • ha på tapetet – ha på programmet, ha planar om

Faste uttrykk

  • stå på tapetet
    stå for tur, vere aktuell
  • vere på tapetet
    bli omtalt, diskutert
Artikkelside

sveip 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det å sveipe (1)
    Døme
    • gjere eit sveip;
    • fare over halve Noreg i eitt sveip
  2. krans av høgblad som sit under og stør ein blomsterstand
  3. duk, klede eller liknande til å sveipe noko i
Artikkelside

stripete

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har striper
    Døme
    • ein stripete dress, duk
  2. i Noreg under okkupasjonen 1940–45: samarbeidsvillig eller ettergjevande andsynes NS og tyskarane
Artikkelside

sparlaken

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt sparlak ‘sengeforheng’; lågtysk sperlaken ‘duk til overbreisle’

Tyding og bruk

  1. lett sengeteppe
Artikkelside

silkeplagg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

plagg, duk av silke
Artikkelside

silkeduk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt silkidúkr

Tyding og bruk

duk av silke
Artikkelside

silduk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

duk (av tøy eller finmaska netting) i botnen av ein sil
Artikkelside

segl 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt segl

Tyding og bruk

  1. i sjømannsspråk: oppspent duk som fangar opp vind og driv fartøyet fram
    Døme
    • heise, setje segl;
    • berge, stryke segl – ta inn, minke seglføringa;
    • for fulle segl;
    • få, ha vind i segla – òg overf: få, ha medgang
  2. (ut)spent duk, presenning som skal fange opp noko, eller som skal verne mot noko
    Døme
    • brannsegl;
    • solsegl
Artikkelside

ryft

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ript(i) ‘duk, klede’, samanheng med III rive

Tyding og bruk

  1. stykke som eit klesplagg er samansett av
  2. lite stykke av veg, skog, jord
    Døme
    • pløye eit ryft av åkeren
  3. stutt tid, stund
Artikkelside

frynsete

adjektiv

Tyding og bruk

  1. med frynser;
    opptrevla, tjafsete
    Døme
    • ein frynsete duk;
    • ei frynsete jakke
  2. Døme
    • ha frynsete nervar
  3. tvilsam (2), ikkje bra
    Døme
    • frynsete moral;
    • ha eit frynsete rykte

Faste uttrykk

  • frynsete i kanten
    moralsk tvilsam, ikkje heilt heiderleg
Artikkelside
Side 4 av 5