Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

intellekt

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin intellectus, av intelligere ‘forstå’

Tyding og bruk

forstand og fornuft
Døme
  • finne jamvekt mellom intellekt og kjensle;
  • ha eit skarpt intellekt
Artikkelside

ta til fornuft

Tyding og bruk

innsjå kva som er mest føremålstenleg, rett, klokt eller liknande;
Sjå: fornuft
Døme
  • be regjeringa ta til fornuft;
  • folk må ta til fornuft snart
Artikkelside

sunn fornuft

Tyding og bruk

allmenn evne til å oppfatte kva som er hensiktsmessig, rett, klokt eller liknande;
Sjå: fornuft
Døme
  • bruke sunn fornuft for å avgjere saka;
  • vere utstyrt med sunn fornuft
Artikkelside

heimløyse

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør -løyse

Tyding og bruk

  1. det å vere heimlaus (1)
  2. noko som det ikkje er noka fornuft i;
    jamfør heim (1, 4)
Artikkelside

heim 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt heimr

Tyding og bruk

  1. bustad som er ein persons private opphaldsstad;
    fellesskap av menneske som bur saman
    Døme
    • få seg ein heim;
    • bu mellombels langt frå heimen;
    • gå frå hus og heim;
    • dei kom frå ein god heim
  2. institusjon som er bustad for folk som ikkje har ein eigen heim (1, 1) eller som ikkje kan bu heime
    Døme
    • ein heim for foreldrelause barn
  3. Døme
    • i denne heimen
  4. rasjonelt grunnlag;
    Døme
    • det er ikkje heim i det
Artikkelside

allgild

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld allment;
jamfør gild (1)
Døme
  • ei allgild fornuft;
  • allgild kunnskap
Artikkelside

fornuftsvesen, fornuftvesen

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skapning med evne til rasjonell og logisk tenkning;
jamfør fornuft (2)
Døme
  • mennesket er eit fornuftsvesen
Artikkelside

uimottakeleg

adjektiv

Tyding og bruk

upåverkeleg, avvisande
Døme
  • vere uimottakeleg for smisk, for fornuft
Artikkelside

sunn

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; tysk

Tyding og bruk

  1. som har god helse;
    Døme
    • vere sunn og frisk;
    • sjå sterk og sunn ut
    • god for helsa;
      helsesam
      • sunn og nærande kost;
      • mosjon er sunt
  2. som syner omtanke;
    Døme
    • sunn fornuft, skepsis
    • bra, positiv (4
      • sunn ungdom;
      • slikt er ikkje sunn lesnad for barn
    • god
      • verksemda har ein sunn økonomi
Artikkelside

snusfornuft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(barnsleg og) sjølvgod og tørr fornuft
Artikkelside
Side 3 av 4