Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 118 oppslagsord

særklasse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

særskild klasse når det gjeld kvalitet, dugleik og liknande
Døme
  • vere i særklasse (best, dårlegast);
  • kontorfullmektig i særklasse – i eit høgare lønssteg enn stillinga til vanleg høyrer heime i
Artikkelside

stå framom

Tyding og bruk

utmerke seg framfor andre i rang, kvalitet eller liknande;
Sjå: f
Artikkelside

gourmetmat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

eksklusiv og delikat mat laga med råvarer av beste kvalitet
Døme
  • dette er gourmetmat
Artikkelside

gourmetmåltid

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

eksklusivt og delikat måltid laga med råvarer av beste kvalitet
Artikkelside

innkjøpt

adjektiv

Opphav

jamfør kjøpe

Tyding og bruk

som er kjøpt inn
Døme
  • dei innkjøpte varene var av god kvalitet
Artikkelside

topp 3

adjektiv

Opphav

same opphav som topp (2

Tyding og bruk

maksimal, av beste sort, på toppnivå
Døme
  • jakka er av topp kvalitet;
  • topp innsats
Artikkelside

i kraft av

Tyding og bruk

Sjå: k
  1. på grunn av;
    takk vere
    Døme
    • i kraft av kvalitet og kompetanse
  2. med heimel i
    Døme
    • i kraft av lova
Artikkelside

gå tilbake

Tyding og bruk

Sjå: g
  1. minke i storleik eller kvalitet;
    verte mindre eller dårlegare
    Døme
    • partiet gjekk tilbake i oppslutnad
  2. falle attende til tidlegare tilstand
    Døme
    • gå tilbake på eit løfte;
    • gå tilbake på krav
  3. vende attende til ein stad eller ein tilstand
    Døme
    • vi gjekk tilbake til bilen
Artikkelside

prismedviten, prismedveten

adjektiv

Tyding og bruk

som merkjer seg og jamfører prisar og kvalitet;
Artikkelside

ikkje

adverb

Opphav

norrønt ekki

Tyding og bruk

  1. brukt til å nekte innhaldet i ei setning
    Døme
    • eg røykjer ikkje;
    • han vil ikkje gå;
    • er han ikkje gått enno?
    • ikkje veit eg korleis det skal gå;
    • meg skremmer han ikkje;
    • kvifor ikkje det?
    • brukt i undersetning
      • ho sa at ho ikkje ville reise;
      • da han ikkje var komen til rett tid, gjekk dei;
      • det er ikkje det at han ikkje greier det
  2. brukt i spørjesetning der ein ventar eit stadfestande svar
    Døme
    • er ho ikkje stor og sterk?
    • luktar det ikkje fælt?
  3. brukt for å uttrykkje ei spørjande eller tvilande tyding
    Døme
    • han går da vel ikkje og mistrivst og stundar heim?
    • du har vel ikkje ein tiar å låne meg?
  4. brukt i utbrot der den nektande utsegna har positiv tyding
    Døme
    • sanneleg er det ikkje Mari som sit der!
  5. brukt for å gje eit einskilt ord eller ledd nektande tyding
    Døme
    • ikkje ein lyd høyrde dei;
    • ikkje nokon skulle vite det;
    • han kunne kanskje ikkje lese?
  6. brukt saman med adjektiv som nemner dårleg kvalitet, låg grad eller liknande, for å uttrykkje motsett tyding
    Døme
    • det var ikkje dårleg!
    • det var ikkje lite han fekk gjort

Faste uttrykk

  • ikkje det eg veit
    brukt for å svare nektande, men med atterhald
    • har han flytta? Ikkje det eg veit
  • ikkje for det
    brukt for å hindre at nokon legg for stor vekt på ei føregåande ytring
    • fekk du verkeleg alt det der? Ja, ikkje for det, du har jo fortent det
  • ikkje for å …
    brukt for å seie imot ei mogleg innvending
    • ikkje for å skryte, men eg har hatt mange viktige verv
  • ikkje sant
    • brukt som ei oppmoding til å stadfeste eller godkjenne innhaldet i ei ytring
      • du ser det for deg, ikkje sant?
    • brukt for å stadfeste innhaldet i noko ein annan seier
      • det var utruleg vakkert. Ja, ikkje sant?
Artikkelside
Side 3 av 12