Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 159 oppslagsord

onkologi

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av onkos ‘svulst ’ og -logi; jamfør -logi

Tyding og bruk

vitskap om kreft og kreftsjukdomar
Artikkelside

hermeneutikk

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk hermeneutike ‘tolkingskunst’, av hermeneuein ‘tolke’

Tyding og bruk

vitskap om tolking av tekstar;
Artikkelside

-ist

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom latin -ista; frå gresk -istes

Tyding og bruk

  1. suffiks brukt til å lage substantiv som er nemning for person med ein viss handlemåte, tenkjemåte, karakter, tilhug og liknande;
  2. suffiks brukt for å lage substantiv som er nemning for person som er tilhengjar av ei viss åndeleg eller ideologisk rørsle, ein viss doktrine og liknande;
  3. suffiks brukt til å lage substantiv som er nemning for person som driv med vitskap, yrke, kunst, hobby, utfører ei handling og liknande;
Artikkelside

optikk

substantiv hankjønn

Opphav

frå nylatin; av gresk optike (tekhne) ‘optisk (vitskap)’ av opsis ‘syn’

Tyding og bruk

  1. lære om lys og lysfenomen
  2. linsesystem i eit optisk instrument
    Døme
    • kameraet har ein avansert optikk
Artikkelside

myntvitskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vitskap om myntar og medaljar;
Artikkelside

nomenklatur

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av nomen ‘namn’ og calare ‘kalle saman’

Tyding og bruk

liste over nemningar og spesialuttrykk i eit fag, ein vitskap eller liknande;
jamfør terminologi
Artikkelside

nordistikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vitskap om nordiske språk og nordisk kultur
Artikkelside

insektlære

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vitskap om insekt;
Artikkelside

lappologi

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -logi

Tyding og bruk

utdatert nemning for vitskap om samisk språk og kultur
Artikkelside

historie

substantiv hokjønn

Opphav

av gresk historia ‘etterrøking, gransking’

Tyding og bruk

  1. utviklingsgang i tid utan nærmare avgrensing
    Døme
    • historia til jorda;
    • historia til fiskane
  2. (vitskap om) kulturutviklinga for menneska, manneætta eller ein avgrensa del av denne utviklinga;
    Døme
    • studere historie;
    • professor i historie;
    • Kina er eit land med ei gammal og ærerik historie;
    • Noregs eldste historie;
    • den første kvinnelege statsministeren i historia
  3. livsløp, lagnad
    Døme
    • ein får sjå historia hennar på teaterscena
  4. verk, lærebok i historie (2)
  5. skulefag, studium med historie (2) som emne;
    Døme
    • ha historie i andre timen
  6. mindre forteljing;
    Døme
    • fortelje ei god historie;
    • grove historier;
    • dikte opp ei fæl historie
  7. (pinleg, lei, ubehageleg) situasjon, hending, oppleving, skandale
    Døme
    • stelle i stand ei farleg historie;
    • det vart ei dyr historie

Faste uttrykk

  • gå over i historia
    • bli hugsa (for noko)
    • ta slutt, vere til ende
  • historias dom
    måten noko blir vurdert av ettertida
  • historias skraphaug
    stad for feilslått ideologi eller politikk frå tidlegare tider
    • apartheid hamna på historias skraphaug
  • skape historie
    utrette noko som set merke i utviklinga;
    skrive historie
  • skrive historie
    utrette noko som set merke i utviklinga;
    skape historie
  • vere historie
    ikkje finnast meir;
    vere forbi, forelda eller gammaldags
    • dette er no allereie historie
Artikkelside
Side 2 av 16