Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 45 oppslagsord

stikke handa inn i eit kvefsebol

Tyding og bruk

kome inn på eit ømtolig emne, med stor fare for å valde sinne og uro;
Sjå: kvefsebol
Artikkelside

katalog

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin; opphavleg frå gresk ‘oppteljing’, av kata ‘ned’ og legein ‘telje’

Tyding og bruk

  1. systematisk oversikt over til dømes namn, bøker, gjenstandar, varer;
    Døme
    • ein katalog over alle manuskripta i samlinga;
    • dei valde klær frå ein katalog
  2. i overført tyding: samling av typiske døme innan eit område
    Døme
    • ein katalog over aktuelle diskusjonstema;
    • rullebladet hennar var ein katalog over brotsverk
Artikkelside

jury

substantiv hankjønn

Uttale

juˊri

Opphav

gjennom engelsk; frå gammalfransk jurée ‘eid, rettsgransking’

Tyding og bruk

  1. gruppe av lekfolk som tek sjølvstendige avgjerder i domssaker (tidlegare brukt i straffesaker i den norske lagmannsretten)
  2. domsnemnd i konkurranse eller liknande
    Døme
    • juryen valde å premiere tre av dei innsende arbeida
Artikkelside

planke 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt planka; frå latin

Tyding og bruk

  1. trestykke som er grovare enn eit bord og tynnare enn ein bjelke
    Døme
    • kjøpe inn plankar til eit byggjeprosjekt
  2. i overført tyding: lettaste oppgåve ved eksamen;
    Døme
    • dei fleste valde planken

Faste uttrykk

  • få planke
    treffe satsplanken i lengdehopp eller tresteg
Artikkelside

papillomavirus

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

virus som kan valde papillom

Faste uttrykk

  • humant papillomavirus
    gruppe av virus som kan valde livmorhalskreft og ulike typar vorter
Artikkelside

humant papillomavirus

Tyding og bruk

gruppe av virus som kan valde livmorhalskreft og ulike typar vorter;
Artikkelside

setje grå hår i hovudet på nokon

Tyding og bruk

(stadig) valde (ein annan) sut og bry;
Sjå: grå
Artikkelside

første og beste

Tyding og bruk

som er det første ein finn utan omsyn til kvalitet;
Sjå: fyrste
Døme
  • han valde den første og beste sykkelen han kunne finne
Artikkelside

sende i grava

Tyding og bruk

valde at nokon døyr;
Sjå: grav
Artikkelside

sage av den greina ein sit på

Tyding og bruk

sjølv valde at det går gale med ein;
Sjå: grein
Artikkelside
Side 2 av 5