Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

ese

esa

verb

Opphav

samanheng med ase (1; gjære (1 og jest

Tyding og bruk

  1. syde, bruse
    Døme
    • ølet eser;
    • mjølka eser;
    • deigen eser
  2. i overført tyding: svelle opp, bli større
    Døme
    • eit problem som stadig eser i storleik og omfang
  3. vere i rørsle eller uro;
    Døme
    • det eser i folket

Faste uttrykk

  • ese opp
    bli større, fyldigare eller tjukkare;
    vekse
    • musklane i armane este opp under T-skjorta
  • ese seg opp
    bruse opp i sinne
  • ese ut
    bli større, fyldigare eller tjukkare;
    vekse
    • administrasjonen har est ut;
    • stjerna vil ese ut til 100 gonger dagens storleik, før ho sloknar
Artikkelside

bule 3

bula

verb

Tyding og bruk

lage ei rundvoren oppsvulming;
stå ut som ein bule (2;
Døme
  • innerlomma bular

Faste uttrykk

  • bule ut
    stå ut som ein bule (2;
    svelle, bule
    • magen bula ut;
    • den eine veggen bular ut
Artikkelside

ødem

substantiv inkjekjønn

Opphav

gresk oidema ‘oppsvollen’ av oidein ‘svelle’

Tyding og bruk

sjukleg væskesamling i veva (ofte i samband med nyre- eller hjartesjukdomar)
Artikkelside

yvast 2

verb

Opphav

av yve (1

Tyding og bruk

  1. yve seg, reise fjøra, byste seg, gjere seg brei;
    òg: svelle opp
    Døme
    • yvast ut av varmen
  2. kokettere, halde det gåande
    Døme
    • ho yvdest med han eit bel
  3. dragast (med), narrast (med), terge opp
    Døme
    • yvast med oksen;
    • dei som er store, må aldri yvast med dei som er mindre
Artikkelside

verke 2, verkje

verka, verkja

verb

Opphav

norrønt verkja; av verk (1

Tyding og bruk

  1. gjere vondt, smerte
    Døme
    • det verker i foten;
    • foten, såret verker
  2. kjenne verk;
    lide vondt
    Døme
    • ho verkte i heile kroppen
  3. ha hugverk, ottast
    Døme
    • verke for utfallet
  4. Døme
    • det verkte ut ein splint

Faste uttrykk

  • verke etter
    vere utolig etter
Artikkelside

vatne

vatna

verb

Opphav

norrønt vatna

Tyding og bruk

  1. slå eller sprute vatn over
    Døme
    • vatne blomstrane;
    • vatne marka, plenen, åkeren
    • bløyte, leggje i vatn
      • vatne (ut) salt kjøt
    • i overført tyding:
      • eit utvatna emne – eit emne som har vore drøfta i det uendelege
  2. gje vatn;
    Døme
    • vatne krøtera
  3. om islagd elv, vatn eller liknande: skyte opp vatn
    Døme
    • det vatnar;
    • fjorden vatnar opp

Faste uttrykk

  • vatne treverk
    væte det for å få fibrane til å svelle før pussing, sliping
Artikkelside

trutne 2

trutna

verb

Opphav

av truten

Tyding og bruk

  1. få trote, svelle opp, hovne, verke
    Døme
    • fingeren, byllen har trutna (opp)
  2. om (båt, kar og liknande av) treverk: svelle ut eller bli tett av væte
    Døme
    • den gisne stampen har trutna etter han vart sett i vatn;
    • døra har trutna så, ho går ikkje att
Artikkelside

svulst

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; samanheng med svelle

Tyding og bruk

oppsvelling, auking av organ eller organdelar
Døme
  • godarta svulst – svulst som veks seint og utan å spreie seg til andre stader i kroppen

Faste uttrykk

  • vondarta svulst
    svulst som oftast veks snøgt og uregelrett og spreier seg
Artikkelside

svulme

svulma

verb

Opphav

dansk; av svollen

Tyding og bruk

Artikkelside

svolne, svulne

svolna, svulna

verb

Opphav

av svollen

Tyding og bruk

hovne, svelle opp
Artikkelside
Side 2 av 4