Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

ikkje vel bevart

Tyding og bruk

ikkje riktig klok;
Sjå: bevare
Artikkelside

fem

determinativ kvantor

Opphav

norrønt fim(m); truleg samanheng med finger

Tyding og bruk

  1. grunntalet 5
    Døme
    • klokka er fem over ti
  2. skulekarakteren 5
    Døme
    • få 5 i norsk

Faste uttrykk

  • fem om dagen
    mål om å ete minst fem porsjonar frukt, bær og grønsaker kvar dag
    • minst fem om dagen er ein god leveregel
  • gå fem på
    (opphaveleg frå eit kortspel) bli lurt
    • juryen gjekk fem på
  • ikkje ta fem øre for
    ikkje unnsjå (2), skamme seg eller vike tilbake for
    • han tek ikkje fem øre for å sladre på kameratane
  • ikkje vere ved sine fulle fem
    ikkje ha sitt fulle vit, ikkje vere riktig klok eller klar
    • ingen ved sine fulle fem ville seie ja
  • ta seg fem minutt
    ta ein kort pause
    • ho tok seg fem minutt med ein kollega
Artikkelside

fasit

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘det utgjer’, av facere ‘gjere’

Tyding og bruk

  1. riktig svar på reknestykke
  2. bok eller del av tekst med svar på spørsmål eller oppgåver
    Døme
    • slå opp i fasiten
  3. Døme
    • fasiten etter møta må bli at …
Artikkelside

biopati

substantiv hankjønn

Uttale

biopatiˊ

Opphav

av bio- og -pati

Tyding og bruk

alternativ behandlingsform som mellom anna legg vekt på riktig kosthald og bruk av urter
Artikkelside

gjettekonkurranse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

konkurranse som går ut på å gjette riktig svar
Artikkelside

ynskestad, ynskjestad, ønskestad, ønskjestad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad som høver betre for ein enn andre stader;
stad som svarer til det ein ynskjer seg
Døme
  • hytta låg vakkert til – riktig ein ynskestad
Artikkelside

dytt

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dyttr; jamfør dytte (1

Tyding og bruk

Døme
  • få ein kraftig dytt i ryggen;
  • gje han ein dytt i riktig retning
Artikkelside

bevare

bevara

verb
kløyvd infinitiv: -a

Uttale

bevaˊre

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. verne (mot skade, fare, øydelegging eller liknande);
    ta vare på
    Døme
    • bevare gammal busetnad

Faste uttrykk

  • bevare meg vel
    brukt for å uttrykkje forundring, sinne eller liknande
    • fri og bevare meg vel
  • ikkje vel bevart
    ikkje riktig klok
Artikkelside
Side 2 av 2