Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 55 oppslagsord

neste 2

adjektiv

Opphav

norrønt næstr, av nær (1; jamfør nest (2

Tyding og bruk

  1. nærmast følgjande;
    nærmaste i rekkja
    Døme
    • toget stoppar ikkje på neste stasjon;
    • eg ser fram til neste gong vi møtest;
    • vi gifter oss til neste år
  2. ikkje førstkomande, men den som kjem etter
    Døme
    • eg tek ferie neste fredag, men denne veka skal eg jobbe
Artikkelside

nest 2

adverb

Opphav

norrønt næst, av nær (2; same opphav som neste (2

Tyding og bruk

  1. nærmast
    Døme
    • kome nest i rekkja
  2. særleg brukt føre ein superlativ (1: nærmast etter i rekkjefølgja
    Døme
    • nest siste runde;
    • hoppe nest høgast;
    • han var nest best i klassa på prøva

Faste uttrykk

  • nest etter
    rett etter;
    nærmast
    • nest etter Duun liker ho Undset best;
    • han gjekk nest etter meg
Artikkelside

Nordstjerna

eigennamn

Tyding og bruk

lyssterk stjerne i Den vesle bjørnen som står nærmast nordpolen på himmelen
Artikkelside

halsbord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fjøl nærmast stamnen i ein båt;
jamfør hals (5)
Artikkelside

halestykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stykke (1, 1) nærmast halen (1 på noko
Døme
  • ete halestykket på fisken
Artikkelside

halerot

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør rot (1

Tyding og bruk

del av halen (1 som er nærmast bakkroppen
Artikkelside

objektiv 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

samanheng med objektiv (2

Tyding og bruk

i eit optisk instrument: del av linsesystem som er nærmast objektet
Artikkelside

narkoman 1

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk narkun ‘lamme, bedøve’ og -man (1

Tyding og bruk

  1. person som er avhengig av narkotiske stoff
    Døme
    • eit tungt liv som narkoman
    • brukt som adjektiv:
      • tungt å leve med ei narkoman syster;
      • hjelpe narkomane ungdomar
  2. i overført tyding: person som har sterk, nærmast sjukleg trong til noko
Artikkelside

naud, nød

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nauð(r)

Tyding og bruk

  1. vanskeleg situasjon;
    fare, krise
    Døme
    • vere i naud
  2. stor mangel;
    fattigdom, armod;
    skort
    Døme
    • lide naud;
    • yte bistand der nauda er størst
  3. tvingande grunn
    Døme
    • eg har ikkje naud til å gjere det

Faste uttrykk

  • ha inga naud
    ikkje vere nokon fare
    • det har inga naud
  • i nauda skal ein venene røyne
    sanne vener hjelper ein om ein får det vanskeleg
  • med naud og neppe
    knapt nok;
    berre så vidt
  • med nauda
    knapt nok;
    så vidt
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
  • når nauda er størst, er hjelpa nærmast
    når alt ser vanskeleg ut, kan det vere at ein får hjelp
  • til naud
    i naudsfall, i verste fall
  • vere i naud for
    mangle
    • vere i naud for arbeidsplassar
Artikkelside

sist 1

adjektiv

Opphav

norrønt síðastr; jamfør sist (2

Tyding og bruk

  1. som kjem til slutt
    Døme
    • gå siste året på skulen;
    • siste frist;
    • sende ei siste helsing
    • brukt som substantiv
      • ho hadde vore sjuk i det siste
  2. som utgjer resten av noko
    Døme
    • bruke siste mjølet
  3. dårlegast, lågast
    Døme
    • siste sort
  4. som går nærmast føre;
    Døme
    • sist veke el. siste veka;
    • takk for siste brevet ditt

Faste uttrykk

  • den siste til å
    den som har minst grunn til å
    • eg skal vere den site til å klage
  • leggje siste hand på noko
    avslutte noko
    • leggje siste hand på verket
  • liggje på det siste
    vere nær ved å døy
  • syngje på siste verset
    gå mot slutten
Artikkelside
Side 2 av 6