Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 46 oppslagsord

gjerde 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gerði, av garðr ‘gard’

Tyding og bruk

  1. oppsett vern, stengsel eller skilje mellom jordstykke eller eigedomar
    Døme
    • dei har sett opp gjerde rundt heile eigedomen;
    • han hoppa over gjerdet;
    • ho måla gjerdet gult;
    • elektrisk gjerde
  2. inngjerda jordstykke
  3. nærmaste jorda kring ein gard;
    Døme
    • ute på gjerdet

Faste uttrykk

  • hoppe/kome ned frå gjerdet
    bestemme seg;
    vise standpunkt
    • veljarane har endeleg hoppa ned ned frå gjerdet;
    • til slutt kom ho ned frå gjerdet og stemde ja
  • rive ned gjerda
    fjerne kunstige skilje mellom folk
    • ho riv ned gjerda i den politiske debatten
  • sitje/vere på gjerdet
    vente med å vise standpunkt, ofte av taktiske grunnar
    • vi sit litt på gjerdet i denne saka;
    • dei er på gjerdet og ser korleis det utviklar seg
Artikkelside

holemåleri

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

målarstykke frå forntida måla på vegger i holer;
Artikkelside

holemålarstykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

målarstykke frå forntida måla på vegger i holer;
Artikkelside

machiavellisme

substantiv hankjønn

Uttale

makiavelisˊme

Opphav

etter namnet til den italienske politikaren og forfattaren Niccolo Machiavelli, 1469–1527

Tyding og bruk

politisk lære som seier at ei statsmakt har rett til å bruke alle middel for å nå måla sine;
omsynslaus politikk som ikkje skyr noko middel
Artikkelside

ekstraomgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i idrett: omgang (1, 1) som blir spela etter ordinær speletid når det står uavgjort og det er nødvendig å kåre ein vinnar
    Døme
    • begge måla kom i første ekstraomgang
  2. i overført tyding: ny runde for å få avgjort noko
    Døme
    • det må bli slutt på ekstraomgangane i saka
Artikkelside

kromraud

adjektiv

Tyding og bruk

som er måla med kromraudt
Artikkelside

krot

substantiv inkjekjønn

Opphav

av krote

Tyding og bruk

  1. prydnad av måla eller broderte figurar eller snirklar
  2. uleseleg skrift;
    Døme
    • berre noko uskjønleg krot
Artikkelside

kromgul

adjektiv

Tyding og bruk

som er måla med kromgult
Artikkelside

kontring

substantiv hokjønn

Opphav

av kontre

Tyding og bruk

særleg i lagspel: raskt motåtak
Døme
  • begge måla kom etter kontringar
Artikkelside

kongruere

kongruera

verb

Opphav

av latin ‘støyte saman’

Tyding og bruk

  1. om geometriske figurar: vere heilt like;
  2. samsvare, følgjast åt;
    falle saman;
    Døme
    • landet har langsiktige mål som kongruerer med måla til EU
  3. i grammatikk: vise kongruens (3)
    Døme
    • kongruere i kjønn og tal
Artikkelside
Side 2 av 5