Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 33 oppslagsord

kutyme

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk coutume

Tyding og bruk

skikk og bruk;
Døme
  • kongeleg kutyme
Artikkelside

kongekrone

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. krone (1, 1) boren av ein konge;
    symbol på kongeleg makt og vørdnad;
Artikkelside

kongebrev

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: brev frå eit kongeleg kanselli
  2. før 1973: løyve til ekteskap utan lysing (1, 2)
Artikkelside

kgl.res.

forkorting

Tyding og bruk

forkorting for kongeleg resolusjon;
Artikkelside

kgl.

forkorting

Tyding og bruk

forkorting for kongeleg
Artikkelside

dronningkrone

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

symbol på kongeleg makt og vyrdnad;
Artikkelside

basilikum, basilik

substantiv hankjønn

Uttale

basiˊlikum; basiˊlik

Opphav

av gresk basilikon ‘kongeleg’

Tyding og bruk

  1. Ocimum basilicum
  2. krydder av tørka blad og stenglar av basilikum (1)
Artikkelside

real 1

substantiv hankjønn

Opphav

portugisisk; av latin regalis ‘kongeleg’

Tyding og bruk

mynteining i Brasil
Døme
  • 1 real = 100 centavos
Artikkelside

vi, me

pronomen

Opphav

truleg med innverknad frå svensk og dansk, me truleg av norrønt mit ‘vi to’, jamfør òg norrønt vit, mit ‘vi to’, vi; oss dativ og akkusativ av norrønt vér, mér ‘vi’

Tyding og bruk

  1. brukt av talaren om seg sjølv og alle i nærleiken, i same stilling og liknande: 1. person fleirtal; jamfør vår (2
    Døme
    • vi to;
    • vi som er her;
    • vi arbeidarar;
    • stakkars oss!
    • hjelp oss!
    • tenk litt på oss
    • brukt på vegner av ein institusjon, eit firma og liknande
      • vi takkar for førespurnaden
    • allmenngjerande
      • vi finn alltid unnatak – det finst
    • som substantiv
  2. brukt for 1. person eintal som kongeleg fleirtal
    Døme
    • Vi Olav 5.
    • brukt av talarar, journalistar og liknande
      • først vil vi nemne
    • ofte skjemtande
      • no skal vi sjå
  3. særleg til barn eller pasient;
    brukt i staden for du, de
    Døme
    • kom skal vi ta tran;
    • korleis har vi det i dag?

Faste uttrykk

  • det store vi
    det store fleirtalet
Artikkelside

slottsherre

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i eldre tid: høvedsmann (1) på eit kongeleg slott
  2. person som eig eit slott
Artikkelside
Side 2 av 4