Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 20 oppslagsord

hane

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hani

Tyding og bruk

  1. hanndyr av tamhøns eller ymse andre arter av hønsefuglar
    Døme
    • hane og høne;
    • hanen gol for tredje gong
  2. ting som har (eller opphavleg har hatt) form som liknar ein hane (1)
    Døme
    • hanen på mønet snur seg etter vinden;
    • hanen på børsa var slått sund;
    • skifte ut hanen

Faste uttrykk

  • den raude hanen gjel
    det brenn;
    det er brann
    • brannvernet har plikt til å rykkje ut når den raude hanen gjel
  • einaste hanen i korga
    einaste mannen blant fleire kvinner
  • før hanen gjel
    svært tidleg
    • vere oppe før hanen gjel
  • stolt/kry/byrg som ein hane
    svært stolt

geitebukk

substantiv hankjønn

Opphav

av geit og bukk (1

Tyding og bruk

hanndyr av geit (1)

tiur

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þiðurr

Tyding og bruk

  1. hanndyr av arta storfugl

stut

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stútr, eigenleg ‘dyr med avstumpa horn’

Tyding og bruk

  1. hanndyr av storfe;
    Døme
    • ale opp stutar til slakt;
    • vere dum som ein stut
  2. (okse)horn, lur til å blåse i

skau

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt skauðir fleirtal, eigenleg ‘hylster’

Tyding og bruk

forhud på lemen til hanndyr, særleg hest

seminstasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stasjon der ein tappar sæd frå hanndyr til kunstig sædoverføring;

gjelding

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt geldingr

Tyding og bruk

gjelda hanndyr;
gjelda person, kastrat, evnukk

gjelde 2

gjelda

verb

Opphav

norrønt gelda; samanheng med gjeld (3

Tyding og bruk

øydeleggje eller fjerne kjønnskjertlane hos (hanndyr);
Døme
  • gjelde bukkar, kattar;
  • ein gjelda ver

gjeld 3

adjektiv

Opphav

norrønt geldr; samanheng med gjelde (2

Tyding og bruk

  1. om hodyr: som ikkje ber foster når det normalt skal gjere det
    Døme
    • ei gjeld ku, geit;
    • kua er (el. står, går) gjeld
  2. om mjølkedyr: som ikkje gjev mjølk dei siste vekene før ny fødsel
  3. om hanndyr: kastrert;
    Døme
    • ein gjeld okse

bisonokse

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hanndyr av bison