Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

y 2

verb

Opphav

norrønt úa (eller kanskje ýja), berre kjent frå preteritum úði; bøyinga y, yr truleg etter kry (3

Tyding og bruk

særleg om små dyr: yrje (2, kry (3
Døme
  • det ydde med makk inni fisken
  • ofte i uttrykk med kry
    • dette kjøtet kjem til å y og kry av makk
Artikkelside

Y 1, y 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. vokallyden og bokstavteiknet y
    Døme
    • stor Y;
    • liten y
  2. i matematikk, i algebraisk likning: nemning på den andre ukjende storleiken;
    i analytisk geometri: teikn for verdi på ordinaten
Artikkelside

fleire

determinativ kvantor

Opphav

norrønt fleiri, komparativ av mang ein og mange; jamfør superlativ flest

Tyding og bruk

  1. meir enn éin;
    mange, ein heil del;
    nokre
    Døme
    • spørsmålet har fleire sider;
    • kunne fleire språk;
    • hende fleire gonger;
    • i fleire år;
    • fleire av dei er borte
  2. ved uttrykt samanlikning: som det er meir av i tal;
    meir talrik
    Døme
    • fleire kvinner enn menn;
    • fleire bøker enn eg har råd til;
    • dei er fleire enn vi er
  3. nokre i tillegg;
    enda nokre;
    enda meir
    Døme
    • fleire enn eg;
    • få fleire ark!
    • brukt som substantiv
      • somme klappa og fleire jubla;
      • stadig fleire meiner dette;
      • fleire og fleire tek ny utdanning

Faste uttrykk

  • med fleire
    og fleire andre som ikkje er nemnde med namn;
    forkorta mfl.
    • ei kunstsamling av biletkunstnarar som Astrup d. y., Eikås, Weidemann, Tunold med fleire
  • og fleire
    og fleire andre som ikkje er nemnde med namn;
    forkorta ofl.
    • sitat av Ivar Aasen, Henrik Ibsen, Aksel Sandemose, Olav Duun og fleire
Artikkelside

itakisme

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk eta, uttala ita i nygresk

Tyding og bruk

i språkvitskap: det at vokalar og diftongar mistar lepperundinga og går over til i
Døme
  • når ‘y’ blir til ‘i’ i solørdialekten, er det døme på itakisme
Artikkelside

ordinat

substantiv hankjønn

Opphav

av latin (linea) ordinata ‘ordna (linje)'; av ordinere

Tyding og bruk

y-verdi for eit punkt i eit koordinatsystem;
jamfør abscisse
Artikkelside

trong vokal

Tyding og bruk

vokal artikulert med lita opning i munnen (til dømes i, y);
Sjå: trong
Artikkelside

med fleire

Tyding og bruk

og fleire andre som ikkje er nemnde med namn;
forkorta mfl.;
Sjå: fleire
Døme
  • ei kunstsamling av biletkunstnarar som Astrup d. y., Eikås, Weidemann, Tunold med fleire
Artikkelside

den yngre

Tyding og bruk

junior av to med same namn; forkorta d.y.;
Sjå: ung
Artikkelside

yttrium

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet på funnstaden, Ytterby i Sverige

Tyding og bruk

sølvkvitt, metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 39;
kjemisk symbol Y; jamfør Y (2
Artikkelside

øgle

substantiv hokjønn

Opphav

frå dansk; jamfør norrønt e(y)ðla, øðla

Tyding og bruk

  1. dyr som høyrer til krypdyrordenen Lacertilia
  2. Lacerta vivipara
Artikkelside
Side 1 av 3