Avansert søk

11 treff

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

fø opp

Betydning og bruk

ale, fostre opp;
Se:
Eksempel
  • fø opp griser

ale 2

verb

Opphav

norrønt ala

Betydning og bruk

fø (opp, fram);
fostre (1) (opp);
jamfør avle
Eksempel
  • ale opp krøtter

Faste uttrykk

  • ale på
    fø på

verb

Opphav

norrønt fǿða; samme opprinnelse som føde (2

Betydning og bruk

gi eller skaffe mat til;
fôre;
forsørge
Eksempel
  • fø en godt;
  • garden før fem kuer;
  • fø familien

Faste uttrykk

  • fø fram
    ale, fostre opp
    • fø fram en hest
  • fø opp
    ale, fostre opp
    • fø opp griser

fostre

verb

Opphav

norrønt fóstra

Betydning og bruk

  1. sørge for barn under oppveksten;
    fø opp;
    oppdra
    Eksempel
    • landet har fostret mange store sønner
  2. Eksempel
    • fostre nye tanker

degge

verb

Opphav

av dansk dægge ‘flaske, koppe opp (for eksempel lam)', opprinnelig svensk ‘fø opp med flaske’; beslektet med die (2

Betydning og bruk

stelle overdrevent godt;
kjæle for;
Eksempel
  • degge for hunden;
  • moren degget med barna;
  • bli degget for

Nynorskordboka 6 oppslagsord

fø opp

Tyding og bruk

ale eller fostre opp;
Sjå:
Døme
  • fø opp 70 kje;
  • fø opp ungar

ale 2

ala

verb

Opphav

norrønt ala

Tyding og bruk

  1. fø (opp, fram);
    jamfør avle (2
    Døme
    • ale opp krøter;
    • ale seg til ei ny ku
  2. dyrke fram
    Døme
    • ale frukttre

Faste uttrykk

  • ale fram
    fø, dyrke eller avle fram
    • ale fram tomatar;
    • ale fram ein ny sauerase
  • ale på
    • fø på
      • denne kalven er ikkje noko å ale på
    • tenkje (ut), bryggje på;
      planleggje
      • ale på hemn
  • ale til seg
    lokke til seg

fôre 4, fore 4

fôra, fora

verb

Opphav

norrønt fóðra; av for (3

Tyding og bruk

  1. gje (husdyr) for (3, 1);
    fø (opp)
    Døme
    • fôre krøtera godt
  2. sanke fôr
    Døme
    • dei driv og fôrar i marka
  3. Døme
    • fôre nokon med opplysningar

Faste uttrykk

, føde 3

føda

verb

Opphav

norrønt fǿða

Tyding og bruk

  1. gje, skaffe mat til;
    fôre;
    forsørgje
    Døme
    • ein godt;
    • seg sjølv;
    • garden kan fem kyr;
    • på ein familie
  2. om kvinne (eller meir sjeldan hodyr): setje til verda
    Døme
    • eit barn;
    • ormen før levande ungar;
    • ho fødde i går;
    • utan smerte;
    • ho er fødd i 1950;
    • vere fødd blind;
    • fru Ås, fødd Olsen;
    • ingen er fødd meister
    • brukt som adjektiv
      • han er den fødde gjøglar
  3. Døme
    • tida før nye tankar

Faste uttrykk

  • bli fødd på ny
    bli (åndeleg) atterfødd
  • bli fødd
    kome til verda
  • fø fram
    ale eller fostre opp
    • fø fram ein kalv;
    • ho fødde fram ein son
  • fø opp
    ale eller fostre opp
    • fø opp 70 kje;
    • fø opp ungar
  • ikkje fødd i går
    slett ikkje urøynd;
    ikkje lett å lure

fostre 3

fostra

verb

Opphav

norrønt fóstra

Tyding og bruk

  1. syte for barn under oppveksten;
    fø opp;
    oppsede
    Døme
    • fostre opp ungar;
    • landet har fostra mange store søner
  2. Døme
    • fostre nye idear

degge

degga

verb

Opphav

av dansk dægge ‘flaske, koppe opp (til dømes lam)', opphavleg svensk ‘fø opp med flaske’; samanheng med die (2

Tyding og bruk

stelle overdrive godt;
kjæle for;
Døme
  • degge for kvarandre;
  • degge med minstemann;
  • bli degga for