Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
6 treff

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

framtidsvisjon, fremtidsvisjon

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. plan for eller forestilling om framtiden
    Eksempel
    • landet står helt uten framtidsvisjoner
  2. kunstnerisk framstilling av et tenkt samfunn
    Eksempel
    • Pushwagners dystre framtidsvisjoner
Artikkelside

dyster

adjektiv

Opphav

fra lavtysk

Betydning og bruk

Eksempel
  • et dystert landskap;
  • ha dystre minner fra bardommen;
  • så dyster du ser ut!
Artikkelside

perspektiv

substantiv intetkjønn

Opphav

fra fransk; av latin perspicere ‘se igjennom’

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • bildet manglet perspektiv
  2. måte noe tar seg ut på fra et bestemt sted
    Eksempel
    • se noe fra et barns perspektiv
  3. i overført betydning: (videre) sammenheng;
    utsyn over et tidsrom;
    synsmåte
    Eksempel
    • se noe i historisk perspektiv;
    • de har et langsiktig perspektiv;
    • vi må sette saken i perspektiv;
    • de bør utvide perspektivet sitt;
    • han la vekt på sosiale perspektiver
  4. Eksempel
    • det åpner seg nye perspektiver;
    • rapporten gir dystre perspektiver på framtiden
Artikkelside

Nynorskordboka 3 oppslagsord

ende 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt endi(r)

Tyding og bruk

  1. ytste, avsluttande punkt, kant eller del av noko
    Døme
    • enden på tauet;
    • i enden av gata;
    • sitje ved enden av bordet;
    • bygda ligg i enden av ein fjord
  2. Døme
    • setje seg på enden;
    • liggje med enden i vêret
  3. det at noko sluttar;
    Døme
    • stien tok ende;
    • ein krig utan ende;
    • det er ikkje ende på dystre meldingar;
    • få ende på noko

Faste uttrykk

  • bukta og begge endane
    full kontroll
    • leiinga har bukta og begge endane
  • enden på visa
    slutten på eit lengre hendingsforløp
  • for ende
    over det heile
    • slå ned skogen for ende;
    • ulven tok sau for ende
  • frå ende til annan
    frå byrjing til slutt;
    alt saman
    • det var tull frå ende til annan
  • få endane til å møtast
    greie seg økonomisk
  • gjere ende på
    få slutt på noko;
    gjere til inkjes, øydeleggje;
    drepe
    • gjere ende på fattigdomen;
    • han gjorde ende på alle kaninane;
    • ho gjorde ende på livet
  • lause endar
    tilhøve som ikkje er behandla eller undersøkt ferdig;
    uavklara spørsmål
    • det var mange lause endar i bodskapen til politikaren
  • over ende
    ned frå oppreist stilling;
    hovudstups, i koll
    • bjørka bles over ende;
    • ho stupte over ende;
    • bli slått over ende;
    • føretaket gjekk over ende
  • på ende
    • oppreist, på kant;
      opp ned
      • gigantiske røyr er sette på ende i skipet
    • i fullt virvar
      • setje huset på ende;
      • byen stod på ende
  • til ende
    heilt til slutten;
    til endes
    • dei festa fire dagar til ende;
    • føre saka til ende;
    • lese boka til ende
  • til endes
    heilt til slutten;
    til ende
    • fem dagar til endes;
    • dei festa natta til endes;
    • 12 års skulegang er til endes
  • vegs ende
    slutten, målet
    • kome til vegs ende;
    • verksemda er ved vegs ende
Artikkelside

dyster

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

Døme
  • ein dyster skog;
  • leggje fram dystre prognosar om meir ekstremvêr;
  • kvifor ser du så dyster ut?
Artikkelside

perspektiv

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk; av latin perspicere ‘sjå gjennom’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • biletet manglar perspektiv
  2. måte noko ter seg på for einkvan som ser det frå ein viss synsstad eller synsvinkel
    Døme
    • eg prøver å sjå saka frå hennar perspektiv
  3. i overført tyding: (vidare) samanheng;
    utsyn over eit tidsrom;
    synsmåte
    Døme
    • sjå noko i eit lengre perspektiv;
    • dei har eit kortsiktig perspektiv;
    • vi må setje saka i perspektiv;
    • dei bør utvide perspektivet sitt;
    • han la vekt på sosiale perspektiv
  4. Døme
    • det opnar seg nye perspektiv;
    • krigen gjev dystre perspektiv for framtida
Artikkelside