Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
4538 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

Nynorskordboka 4534 oppslagsord

påskjøne, påskjønne

påskjøna, påskjønna

verb

Tyding og bruk

setje pris på;
takke med å gje gåve eller heider;
løne
Døme
  • dei påskjønar og oppmuntrar elevane;
  • kunstnaren vart ikkje påskjøna her heime
Artikkelside

påskelam

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. lam som jødane slaktar og steikjer kvelden før påskefesten
  2. lam ein et i påskehøgtida
    Døme
    • dei serverte påskelam til middag
Artikkelside

påskedag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i kyrkjeleg tradisjon: dagen da Jesus stod opp frå dei døde;
    dagen etter påskeaftan
    Døme
    • første og andre påskedag
  2. dag i påska
    Døme
    • dei var på hytta i påskedagane
Artikkelside

påske

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt páskar; opphavleg frå hebraisk pesah

Tyding og bruk

  1. kristen høgtid til minne om Jesu død og oppstode
    Døme
    • påska kjem seint i år;
    • dei feirer påska heime i år;
    • ynskje god påske
  2. jødisk høgtid til minne om utgangen frå Egypt

Faste uttrykk

  • verda står ikkje til påske
    brukt skjemtande om at ein er overraska
    • fint vêr i dag igjen ! Verda står ikkje til påske!
    • har ho rydda rommet sitt? No står ikkje verda til påske
Artikkelside

pårekne

pårekna

verb

Tyding og bruk

gjere rekning med;
forvente, gå ut frå
Døme
  • vi påreknar at dei samla kostnadene blir større;
  • ei totalrehabilitering av bustaden må påreknast
Artikkelside

samleplate

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

plate (3) med musikk frå fleire album
Døme
  • gje ut ei samleplate med dei mest populære songane
Artikkelside

same 3

determinativ demonstrativ

Opphav

norrønt sami

Tyding og bruk

  1. som er identisk med noko som er nemnt eller som ein kan tenkje seg til
    Døme
    • den same jenta som eg såg i går;
    • det hende same året;
    • dei var av same slaget;
    • gjere noko på same måten
    • brukt som substantiv:
      • gjere det same om att;
      • takk, det same!
  2. som er som før;
    Døme
    • du er same jenta;
    • verda er den same overalt;
    • stoda var den same
  3. som ein har, nyttar eller gjer saman;
    Døme
    • bu under same tak;
    • dei skal same veg
  4. om tid: brukt for å uttrykkje at noko hender samstundes
    Døme
    • i same stunda;
    • på same tid

Faste uttrykk

  • gå for det same
    ikkje gjere noko frå eller til
  • i det same
    i same augeblinken;
    samtidig
    • i det same kom ein gut springande
  • med det same
    med éin gong;
    straks
  • sin same
    på same vis;
    uendra
    • alt gjekk sitt same her heime
  • vere det same
    ikkje ha noko å seie;
    kome ut på eitt
Artikkelside

samle

samla

verb

Opphav

norrønt samna

Tyding og bruk

  1. plukke eller sanke saman;
    føre saman på éin stad;
    få tak i
    Døme
    • samle planter;
    • samle i dungar;
    • samle folk til dugnad;
    • dei samla underskrifter;
    • dei samlar opplysningar om farlege stoff
    • brukt som adjektiv:
      • samla kostnader
  2. dra til seg
    Døme
    • framsyninga samla mykje folk
  3. jamfør samlande
    Døme
    • samle landet til eitt rike
    • brukt som adjektiv:
      • eit samla folk
  4. bringe orden i
    Døme
    • samle tankane sine

Faste uttrykk

  • ikkje noko å samle på
    med liten verdi
  • samle inn
    få tak i;
    sanke, skaffe
    • samle inn pengar
  • samle opp
    samle og ta vare på
    • samle opp regnvatn
  • samle på
    skaffe seg så mange slag som mogleg av noko
    • samle på frimerke
  • samle saman
    føre saman på éin stad
    • samle saman sakene sine
  • samle seg
    • litt etter litt byggje seg opp til ein masse
      • snøen samla seg i driver
    • kome saman;
      slutte seg saman;
      samlast
      • folk samla seg på kaia;
      • dei samla seg om eit felles framlegg;
      • dei samlar seg til innsats
    • få kontroll over kjenslene
      • han sit ei stund og samlar seg
  • stå samla om
    vere samde om
Artikkelside

samstundes

adverb

Opphav

norrønt samstundis

Tyding og bruk

i same stunda;
i det same
Døme
  • dei kom til syne samstundes
Artikkelside

samstemme

samstemma

verb

Tyding og bruk

  1. høve godt saman;
    stemme overeins;
    Døme
    • nybygget samstemde ikkje med dei andre husa i gata
    • brukt som adjektiv:
      • samstemde fargar
  2. seie seg samd
    Døme
    • dette var moro, samstemmer dei to jentene
    • brukt som adjektiv:
      • eit samstemt kommunestyre
Artikkelside
Side 7 av 454