Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
321 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

Nynorskordboka 317 oppslagsord

alle saman

Tyding og bruk

mest om personar: alle (av eit visst tal);
dei som er rekna med;
Sjå: all, saman
Døme
  • dei kom, alle saman;
  • kjære alle saman!
Artikkelside

oksidasjonstal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tal på kor mange fleire eller færre elektron eit atom (1) har i ei kjemisk sambinding samanlikna med når det opptrer aleine
Artikkelside

oddetal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tal som ikkje kan delast med to utan rest;
til skilnad frå partal
Døme
  • 3 og 7 er oddetal
Artikkelside

odde 3

adjektiv

Opphav

av odde (2

Tyding og bruk

  1. om tal: som ein ikkje kan dele med to utan rest
    Døme
    • fem er eit odde tal
  2. som stikk seg ut;
    Døme
    • det var ein del odde typar der
Artikkelside

overtal

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Überzahl

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det er overtal av menn i bedriftsstyra
  2. i lagspel: det at eit lag har fleire spelarar på bana, særl på grunn av utvising hos det andre laget
    Døme
    • laget spela i overtal
  3. overskytande tal
    Døme
    • effektiviseringa gav eit overtal av tilsette
Artikkelside

operere

operera

verb

Opphav

av latin operari

Tyding og bruk

  1. gjere eit kirurgisk inngrep på ein pasient
    Døme
    • operere nokon for kreft;
    • bli operert for gallestein
  2. arbeide, verke
    Døme
    • operere med store tal;
    • operere på børsen
  3. bruke eller styre ein maskin, eit anlegg eller liknande
    Døme
    • operere ein maskin
Artikkelside

hus

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hús

Tyding og bruk

  1. bygning (med tak og vegger) brukt til bu- eller tilhaldsstad for menneske og dyr, til lagringsstad og liknande
    Døme
    • byggje hus;
    • ha både hus og hytte;
    • eit hus med tre etasjar;
    • setje opp nye hus på garden
  2. Døme
    • ha hus og heim;
    • vere herre i eige hus;
    • kona i huset;
    • stelle i huset
  3. personar som bur i eit hus;
    husstand, huslyd, familie
    Døme
    • vekkje heile huset;
    • ein ven av huset
  4. kongeleg eller adeleg familie eller slekt
    Døme
    • huset Habsburg styrte Austerrike-Ungarn
  5. del av nasjonalforsamling i visse land
  6. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som tener som overbygning
  7. brukt som etterledd i samansetningar som nemner større forretningstiltak
  8. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ein type behaldar eller hylster
  9. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som vernar
  10. i spel: kombinasjon av tre kort av éin talverdi og to kort med anna verdi i kortspel;
    kombinasjon av tre terningar med same tal uage og to terningar med same tal auge i yatzy

Faste uttrykk

  • fullt hus
    • sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
      • artisten samla fullt hus kvar kveld
    • i poker: tre kort med same talverdi i kombinasjon med eit par kort med anna verdi
    • beste moglege resultat
      • skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde
  • gå hus forbi
    ikkje bli lagd merke til, ikkje bli oppfatta
    • humoristiske poeng går publikum hus forbi;
    • mykje av det som vart sagt, gjekk hus forbi
  • gå mann av huse
    gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
  • halde ope hus
    ta imot gjester utan særskild innbeding
  • hus under kvar busk
    tilhaldsstad kor som helst
  • i hus
    under tak;
    innandørs
    • få avlinga i hus;
    • kome i hus før uvêret bryt laus
  • ikkje til å vere i hus med
    umogleg å bu saman med
  • på huset
    • på arbeidsplassen;
      internt
      • vi jobbar med idéutvikling her på huset
    • som blir betalt av ein restaurant eller liknande
      • denne ølflaska er på huset
Artikkelside

partal

substantiv inkjekjønn

Opphav

av par (1

Tyding og bruk

tal som kan delast med to;
til skilnad frå oddetal
Artikkelside

irrasjonal

adjektiv

Opphav

jamfør ir- og rasjonal

Tyding og bruk

  1. som strir mot fornufta;
  2. som ikkje kan uttrykkjast i heile tal eller brøkar;
    til skilnad frå rasjonal (2)
    Døme
    • irrasjonal funksjon;
    • irrasjonalt tal
Artikkelside

blank

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘skinande kvit’; samanheng med blakk

Tyding og bruk

  1. om luft, himmel og liknande: lys, klar
    Døme
    • blank himmel;
    • midt på blanke dagen
  2. glatt, skinande
    Døme
    • ein blank buksebak;
    • ein blank spegel;
    • bli blank i auga av glede
  3. om væske: ublanda, klar
    Døme
    • ein blank drope
  4. som ikkje er til å misforstå;
    tydeleg
    Døme
    • blank løgn;
    • få blankt avslag
    • brukt som adverb
      • nekte blankt
    • saman med tal: utan desimal
      • 100-meteren gjekk på 10 blank
  5. om papir: som det ikkje er skrive eller prenta på
    Døme
    • to røystesetlar var blanke;
    • legg inn ei blank linje
  6. utan kunnskapar
    Døme
    • vere heilt blank i eit fag

Faste uttrykk

  • blanke ark
    • ark utan påskrift, teikningar eller anna
      • ei notatblokk med blanke ark
    • i overført tyding: nye moglegheiter
      • begynne, starte med blanke ark
  • blanke våpen
    • stikk- og hoggvåpen til å bruke i nærstrid
    • ærlege, heiderlege middel
      • kjempe med blanke våpen i media
  • gje blanke i
    ikkje bry seg
  • levere blankt
    levere ei oppgåve utan å ha svart på ho
  • stemme blankt
    levere stemmesetel utan å ha merkt av for ein av valmoglegheitene
  • trekkje blankt
    • dra sabelen, sverdet e l or slira
    • vise fiendtleg innstilling;
      gå til åtak verbalt
Artikkelside
Side 5 av 32