Avansert søk

59 treff

Bokmålsordboka 27 oppslagsord

sjursmess, sjursmesse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

uvisst opphav

Betydning og bruk

(gammelt navn på) den 23. desember

julekalender

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

kalender (1) for dagene fra 1. desember til julaften med luker eller gaver som åpnes, én for hver dag;

juledag

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. dag i juleuka
    Eksempel
    • første og annen juledag;
    • bruke juledagene til skiturer
  2. dagen etter julaften, 25. desember;
    første juledag
    Eksempel
    • våkne tidlig juledags morgen

julaften

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

24. desember, dagen før første juledag, som (blant annet) i Norge innleder jula og feires med god mat, juletre og julegaver

jul

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt jól

Betydning og bruk

  1. minnehøytid for Jesu fødsel 25. desember;
    periode med fest og feiring i dagene før og etter 25. desember
    Eksempel
    • feire jul;
    • synge jula inn;
    • ønske god jul;
    • få gaver til jul;
    • bake småkaker til jul
  2. førkristen midtvintersfest ved vintersolverv

Faste uttrykk

  • bære jula ut
    gå etter et besøk i jula uten å ha fått bevertning
  • hvit jul
    jul med snø

lussekatt

substantiv hankjønn

Opphav

fra svensk

Betydning og bruk

bolle (2, 1) av gjærdeig med safran og rosiner som lages til luciadagen 13. desember

skytte 2

substantiv hankjønn

Opphav

av skyte betydning 2 etter latin Sagittarius

Betydning og bruk

  1. foreldet: skytter, jeger
  2. i astrologi: person som er født i stjernetegnet Skytten (mellom 22. november og 22. desember)
    Eksempel
    • han er skytte

hanukka

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

jødisk høytid feiret i november eller desember til minne om den nye innvielsen av tempelet i Jerusalem i år 165 eller 164 f.Kr.

barbromess, barbromesse

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

etter navnet til den hellige Barbara; jamfør -mess

Betydning og bruk

merkedag (1) på primstaven for 4. desember

des.

forkorting

Betydning og bruk

forkorting for desember

Nynorskordboka 32 oppslagsord

kalenderår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tidsrom frå og med 1. januar til og med 31. desember

månadsløn, månadslønn

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

løn for éin månad;
løn som blir utbetalt kvar månad
Døme
  • få utbetalt månadsløna for desember

leggje inn

Tyding og bruk

Sjå: leggje
  1. setje inn;
    Døme
    • leggje inn alarm i huset
  2. plassere i eller innanfor noko
    Døme
    • han la inn snus;
    • ho legg inn opplysningar om seg sjølv på nettet;
    • dei vil leggje inn ein treningskamp i desember
  3. gje beskjed om;
    melde
    Døme
    • han la inn bod på eit hus

litlejulaftan, litlejuleftan

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

veslejulaftan, 23. desember

julekalender, jolekalender

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kalender (1) for dagane frå 1. desember til julaftan med luker eller gåver som skal opnast, éi for kvar dag;

julemånad, jolemånad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt jólamánaðr

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gå på konsertar i julemånaden
  2. i norrøn tid: månad frå midt i desember til midt i januar

julaftan, jolaftan, joleftan, juleftan

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

24. desember, dagen før første juledag, som (mellom anna) i Noreg innleier jula og blir feira med god mat, juletre og julegåver

juledag, joledag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. dag i juleveka
    Døme
    • ein av juledagane
  2. dagen etter julaftan, 25. desember;
    første juledag
    Døme
    • gå i kyrkja juledags morgon

jul, jol

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt jól

Tyding og bruk

  1. minnehøgtid for Jesu fødsel 25. desember;
    periode med fest og feiring i dagane før og etter 25. desember
    Døme
    • feire jul;
    • halde jul;
    • god jul!
    • bake til jul;
    • vere heime i jula
  2. førkristen midtvintersfest kring vintersolkverv

Faste uttrykk

  • bere ut jula
    gå etter ei vitjing i jula utan å ha fått traktement
  • kvit jul
    jul med snø

lussekatt

substantiv hankjønn

Opphav

frå svensk

Tyding og bruk

bolle (2, 1) av gjærdeig med safran og rosiner som blir laga til luciadagen 13. desember