Розширений пошук

Простий пошук

Словник нюношка 61 oppslagsord

vanlegvis

прислівник

Значення та вживання

som oftast;

til vanleg

Приклад

arbeidet sluttar vanlegvis kl. 1600;
vanlegvis godt budd

Сторінка статті

stor

прикметник

Походження

norrønt stórr

Значення та вживання

som tek mykje plass eller rom;
diger, dryg, svær;
motsett liten (1);
jamfør større, størst
Приклад
- ei stor bygd;
- store hus;
- vekse seg stor og sterk;
- vere stor for alderen;
- ein stor flokk;
- ein stor familie;
- eit stort smil
som gjer mykje av seg;
monaleg, omfattande
Приклад
- ei stor verksemd;
- Noreg har vore ein stor tørrfiskeksportør;
- tene store pengar;
- ein stor del av folket;
- stor skilnad;
- gjere stor skade;
- i stor målestokk;
- gjere nokon ei stor teneste;
- ikkje ete stort
- brukt som adverb
  han gledde seg stort over suksessen;
  glede seg stort til noko;
  dominere stort
- brukt som substantiv
  selje og kjøpe i stort
brukt ved oppgjeving av ein sum, eit mål, ei vekt
Приклад
- eit stort beløp;
- huset er 104 m² stort
vesentleg (1), viktig
Приклад
- eit av dei store politiske spørsmåla føre valet;
- det store spørsmålet er …;
- dra opp dei store linjene;
- i store drag;
- ei stor glede
høg (1, 3)
Приклад
- ha store tankar om nokon eller noko
sterk (6), drastisk, kvass (2, 3)
Приклад
- bruke store ord
som har høg (sosial) stilling
Приклад
- vere ein stor mann i kommunen
dugande, vidkjend
Приклад
- ho har vorte ein stor forskar;
- ein stor idrettsutøvar
- brukt som substantiv
  det blir nok noko stort av henne
ordentleg, retteleg
Приклад
- du er ein stor tosk;
- han var ein stor unge all sin dag
fin, flott
Приклад
- ikkje vere stort van;
- halde ein stor middag
full, heil;
fullstendig
Приклад
- den store kjærleiken;
- det store tomrommet
ikkje småleg (1)
Приклад
- vere stor nok til å vedgå ein feil
brukt i utrop for å gje uttrykk for overrasking eller liknande
Приклад
- du store Gud!
- du store verda!
- du store min!

Фіксовані вирази

gjere store auge
sperre auga opp av undring
i det store og heile
alt i alt, stort sett, jamt over
ikkje stort anna
ikke særlig mer;
nesten berre
ikkje sjå stort anna enn bilar på turen
ikkje stort over
ikkje særleg meir enn
ho kan ikkje vere stort over 20 år;
det kan ikkje vere stort over 20 grader
sjå stort på
vurdere i grov trekk utan å hefte seg ved detaljar;
vere mild og overberande
sjå stort på det
store og små
vaksne og barn
store oktav
oktav (2) under vesle oktav og to oktavar under einstroken oktav
stort sett
vurdert i heilskap med mindre vekt på dei einkilde detaljane;
vanlegvis
vere stor i kjeften
bruke sterke ord;
vere skrytete
vere stor på det
vere kry eller overlegen

Сторінка статті

stort sett

Значення та вживання

vurdert i heilskap med mindre vekt på dei einkilde detaljane;

vanlegvis;

Sjå: stor

Сторінка статті

søvnlaus, svevnlaus

прикметник

Значення та вживання

som ikkje får sove
Приклад
- liggje søvnlaus
om tidsrom: som er utan søvn (når ein vanlegvis søv)
Приклад
- lange, søvnlause netter

Сторінка статті

sjølvdaud, sjølvdød

прикметник

Походження

norrønt sjalfdauðr

Значення та вживання

som er daud av alderdom eller sjukdom (særleg om dyr som vanlegvis bli slakta)

Приклад

ei sjølvdaud høne

Сторінка статті

subjekt

іменник середній

Походження

frå latin, av subjicere ‘leggje inn under’

Значення та вживання

i filosofi: sansande, tenkjande, viljande eg;
motsett objekt (1)
i grammatikk: setningsledd som verbalet (1 seier noko om, som saman med verbalet utgjer ei setning, og som nemner det som er eller gjer noko i aktive setningar og det som handlinga blir retta mot i passive setningar
Приклад
- 'jenta' er subjekt i setninga ‘jenta lo’

Фіксовані вирази

formelt subjekt
ord, vanlegvis ‘det’, som står på subjektsplassen i ei setning der det eigenlege subjektet kjem seinare eller der verbet ikkje krev subjekt
i setninga ‘det er kaldt’ er ‘det’ formelt subjekt
logisk subjekt
setningsledd som står for den eller det handlande, men som ikkje treng vere identisk med det grammatiske subjektet

Сторінка статті

regel

іменник чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå latin regula ‘linjal, rettesnor’; jamfør regle (

Значення та вживання

norm (1) som ein rettar seg etter;
rettesnor, forskrift
Приклад
- klassa har reglar for god åtferd;
- ho følgjer alltid reglane;
- det er ein uskriven regel at bursdagsbarnet har med kake på jobben
- - kommaregel
  - leveregel
  - speleregel
tilhøve som stadig tek seg opp att
Приклад
- han har gjort det til ein fast regel å ta trappa i staden for heisen

Фіксовані вирази

etter alle kunstens reglar
etter god skikk for det som skal gjerast;
svært grundig
gyllen regel
klok og god regel
det er ein gyllen regel aldri å gå frå eit brennande lys
i regelen
som oftast;
vanlegvis
ingen regel utan unntak
det finst alltid enkelte tilfelle der regelen ikkje gjeld
som regel
som oftast;
til vanleg

Сторінка статті

nøtt

іменник жіночий

Походження

norrønt hnot; samanheng med latin nux ‘nøtt’

Значення та вживання

rundvoren frukt med hardt skal kring ein etande kjerne
Приклад
- knekkje nøtter;
- ei kake med rosiner og nøtter
- - hasselnøtt
  - kokosnøtt
  - valnøtt
i botanikk: tørr, hard frukt som ikkje opnar seg før spiring, og som vanlegvis har berre eitt frø
i overført tyding: vanskeleg oppgåve;
utfordring
Приклад
- ei vanskeleg nøtt;
- saka er ei juridisk nøtt

Фіксовані вирази

ei hard nøtt å knekkje
ei vanskeleg oppgåve
tett i nøtta
dum
trong i nøtta
dum

Сторінка статті

nerve

іменник чоловічий

Походження

av latin nervus, opphavleg ‘sene’

Значення та вживання

streng eller bunt av strenger som går ut frå hjernen og ryggmergen og fører sanseinntrykk og rørsleimpulsar til og frå kroppen elles
Приклад
- skade ein nerve
- - balansenerve
  - isjiasnerve
  - synsnerve
i botanikk: streng i eit blad som mellom anna leier vatn og næringsstoff
kjerne i noko;
hovudsak
Приклад
- nerven i framlegget er kravet om jamstilling
drivkraft (2), styrke (1, 1);
lidenskap (1);
spenning (1, 3)
Приклад
- det er nerve i romanen;
- det var nerve i spelet hans

Фіксовані вирази

gå på nervane
irritere nokon sterkt
den høge musikken går meg på nervane
ha frynsete/tynnslitne nervar
vere nervøs, særleg etter ei påkjenning
opplevinga gav meg frynsete nervar;
dei fekk tynnslitne nervar av den vanskelege jobben
ha nervar
vere nervøs
ho hadde nervar før talen
ha nervar av stål
vere kald og roleg når ein blir utsett for påkjenningar
ha sterke nervar
ikkje lide av nervøsitet
ikkje ha/eige nervar
vere kald og roleg
eg har vanlegvis ikkje nervar når eg står på scena;
ho åtte ikkje nervar
nervane står/er på høgkant
det å vere nervøs
nervane hennar står på høgkant;
det er forståeleg at nervane er på høgkant i leiinga
treffe ein nerve
treffe noko viktig
boka trefte ein nerve hjå lesarane

Сторінка статті

mest

прикметник

Походження

norrønt mestr

Значення та вживання

størst i mengd, vidd og så vidare
Приклад
- Ole har mest pengar av dei;
- det er Oslo som har mest folk
- brukt som substantiv: størstepart
  det meste av tida
brukt som adverb: i størst mon, i høgast grad, framfor alt
Приклад
- likne mest på far sin
oftast, som regel, vesentleg
Приклад
- halde seg mest heime
brukt til å lage superlativ (1 av somme adjektiv
Приклад
- mest kjend;
- mest krevjande;
- mest sannsynleg
brukt som adverb, trykklett: nær på, ikkje langt frå, nesten, mesta
Приклад
- mest alle;
- mest vaksen;
- mest alltid;
- det regna mest kvar dag;
- det kan eg mest ikkje tru;
- det var mest så han fraus

Фіксовані вирази

for det meste
i dei fleste tilfelle;
vanlegvis
bruene er for det meste av betong
i meste laget
vel mykje

Сторінка статті

Результати на сторінці: