Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

tempel

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; av latin templum

Tyding og bruk

  1. bygning for offentleg gudsdyrking;
    Døme
    • eit gresk tempel;
    • gå inn i tempelet for å be
  2. i overført tyding: noko ein held heilagt og syner vyrdnad for
    Døme
    • heimen min er mitt tempel

Faste uttrykk

  • Thalias tempel
    teateret
Artikkelside

høgheilag

adjektiv

Tyding og bruk

særs heilag

Faste uttrykk

  • det høgheilage
    inste rommet i tempelet i Jerusalem
Artikkelside

vestalinne

substantiv hokjønn

Opphav

frå latin, etter Vesta, vernegudinne for heim og familie

Tyding og bruk

i romersk mytologi: kvar av dei seks prestinnene som levde i kyskleik og heldt ved like elden som alltid brann i tempelet til Vesta
Artikkelside

tabernakel

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin tabernaculum ‘telt’; samanheng med taverna

Tyding og bruk

  1. heilagdom i form av eit telt som israelittane bar med seg etter flukta frå Egypt og før dei fekk bygd tempelet
  2. tak over altaret i ei kyrkje
  3. i den katolske kyrkja: gøymestad for nattverdsbrødet
  4. gudshus i visse trussamfunn
Artikkelside

det høgheilage

Tyding og bruk

inste rommet i tempelet i Jerusalem;
Artikkelside

metope

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘det som fyller eit mellomrom’, av meta ‘mellom’ og ope ‘opning’

Tyding og bruk

firkanta, ofte relieffprydd plate på ei dorisk frise på eit tempel
Døme
  • dei mest kjende metopene er dei på det greske tempelet Parthenon
Artikkelside

kultfigur

substantiv hankjønn

Opphav

av kult (1

Tyding og bruk

  1. person eller karakter, ofte artist eller skodespelar, som appellerer sterkt til ei gruppe menneske;
    jamfør kultstatus
    Døme
    • han vart ein kultfigur i undergrunnsmiljøet;
    • ho er ein kultfigur i næringslivet
  2. figur eller statue som blir tilbeden som ein del av ein kult (1, 1)
    Døme
    • kultfiguren i tre stod i tempelet
Artikkelside

skodebrød

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter hebraisk lehem ha-panim ‘brød for Guds åsyn’

Tyding og bruk

  1. om eldre jødiske forhold: brød som skulle liggje framme på altaret i tempelet
  2. i overført tyding: noko som berre er til pryd eller avleiing
    Døme
    • løyvinga til føremålet var berre skodebrød
Artikkelside

hanukka

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

jødisk høgtid feira i november eller desember til minne om den nye vigslinga av tempelet i Jerusalem i år 165 eller 164 f.Kr.
Artikkelside