Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 13 oppslagsord

fagspråk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

spesiell måte å bruke språket på innanfor eit fagområde, ofte med eit teknisk ordtilfang;

jamfør terminologi (1)

Artikkelside

terminologi

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av terminus og -logi

Tyding og bruk

samling eller system av termar;
nomenklatur, fagspråk
Døme
- teknisk terminologi;
- arkeologisk terminologi
lære om terminologi (1)
Døme
- drive forsking i terminologi

Artikkelside

tørr, turr

adjektiv

Opphav

norrønt þurr

Tyding og bruk

som ikkje inneheld eller er dekt av væte;
motsett blaut (1), fuktig (1), våt (1)
Døme
- klesvasken er tørr;
- vere tørr på føtene;
- skifte på seg tørre klede;
- tørr nysnø;
- tørr luft;
- vegen er tørr att etter regnet;
- det er tørt i skogen i sommar;
- bekken er tørr;
- tørre kaker;
- ha ein god og tørr kjellar
- brukt som adverb:
  maten må stå tørt
- brukt som substantiv:
  skifte på seg tørt
som vatnet ikkje når;
som er på landjorda
Døme
- båten står tørr;
- kome på tørt land
om vêr og klima: utan nedbør
Døme
- ein tørr sommar;
- juli er varmare og tørrare enn normalt
som manglar naturleg fukt, til dømes feitt eller slim
Døme
- tørre og magre hender;
- tørr hud;
- tørt hår;
- vere tørr i halsen;
- tørr hoste
som har tørka inn
Døme
- tørt brød;
- tørr ved;
- ei tørr gran
om vin: som inneheld lite sukker;
sec;
jamfør halvtørr (2)
som ikkje drikk alkohol;
jamfør tørrlagd
Døme
- ho har vore tørr i fleire månader
om lyd: skarp, knirkande
Døme
- tørr stemme;
- tørr latter
utan (vanleg) tilhøyrsel
Døme
- ete maten tørr
- brukt som substantiv:
  ete tørt
kort, lakonisk, uttrykkslaus, kjøleg
Døme
- tørre sanninga;
- dette er dei tørre fakta;
- sagt med tørre ord;
- eit tørt svar;
- tørr humor
- brukt som adverb:
  svare tørt
keisam, uinteressant, uttrykkslaus
Døme
- eit tørt fagspråk;
- ei tørr framstilling;
- ein tørr førelesar

Faste uttrykk

gå tørr
bli tømt for vatn eller anna væske
vasskjelda kan gå tørr
ha sitt på det tørre
vere sikra, ha gardert seg
halde krutet tørt
vere budd på kamp
korkje vått eller tørt
korkje drikke eller mat
eg fekk ikkje i meg korkje vått eller tørt
på tørre nevar
utan våpen
dei slåst på tørre nevar
tørr bak øyra
vaksen, med naudsynt røynsle
ho har berre så vidt fylt 18 og er knapt tørr bak øyra;
han er framleis ikkje tørr bak øyra
tørre tårer
simulert sorg;
jamfør krokodilletåre

Artikkelside

ordtilfang

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mengd ord som finst i eit språk, ein dialekt, eit fagspråk eller som ein person bruker eller skjønar;

ordforråd

Faste uttrykk

aktivt ordtilfang
orda ein bruker
passivt ordtilfang
ord ein skjønar, men ikkje bruker

Artikkelside

ordforråd

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mengd ord som finst i eit språk, ein dialekt, eit fagspråk eller som ein person bruker eller skjønar;

ordtilfang

Faste uttrykk

aktivt ordforråd
orda ein bruker
ha eit større passivt enn aktivt ordforråd;
utvide det aktive ordforrådet sitt
passivt ordforråd
ord ein skjønar, men ikkje bruker