Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 127 oppslagsord

handle

handla

verb

Opphav

av tysk handeln, jamfør norrønt handla ‘handsame, ta på’; av hand

Tyding og bruk

  1. kjøpe, gjere innkjøp;
    gå til innkjøp av
    Døme
    • vere ute og handle;
    • handle til helga;
    • handle hos kjøpmannen på hjørnet;
    • handle sko
  2. Døme
    • handle med olje og gass;
    • handle på utlandet;
    • handle en gros;
    • handle i stort;
    • handle med svenskane
  3. vere i verksemd, gjere noko;
    gripe aktivt inn;
    bere seg åt
    Døme
    • ikkje berre tale, men handle;
    • handle fort;
    • handle tankelaust

Faste uttrykk

  • handle om
    ha til innhald eller emne;
    dreie seg om
    • filmen handlar om ei reise;
    • det handlar om å spreie kunnskap

paralysere

paralysera

verb

Tyding og bruk

  1. i medisin: gjere heilt lam (2, lamme
  2. i overført tyding: gjere ute av stand til å handle;
    Døme
    • ei slik folkemengd kan paralysere dei fleste
    • brukt som adjektiv:
      • paralyserande redsle;
      • stå som paralysert

ta konsekvensen/konsekvensane

Tyding og bruk

ta ansvaret for noko ein har gjort, og handle ut frå det;
Døme
  • kommunen må ta konsekvensen av feila;
  • dei måtte ta konsekvensane av handlingane sine

ha det i kjeften

Tyding og bruk

vere god til å prate, men ikkje til å handle;
Sjå: kjeft

gå om

Tyding og bruk

handle om;
dreie seg om;
Sjå:
Døme
  • gjer greie for løysinga, elles minnest vi ikkje kva det går om

vere på handel

Tyding og bruk

Sjå: handel
  1. vere ute og handle
    Døme
    • ho hadde vore på handel i byen
  2. (stadig) skifte eigar;
    vere til sals
    Døme
    • garden var på handel ei tid

frå vitet

Tyding og bruk

utan evne til å tenkje eller handle rasjonelt;
Sjå: frå
Døme
  • støyen kunne få kven som helst til å gå frå vitet

fornekte seg

Tyding og bruk

avvike frå si normale åtferd;
handle i konflikt med si eiga rolle eller sin eigen identitet;
Sjå: fornekte
Døme
  • partiet fornektar seg ikkje;
  • han må fornekte seg sjølv

leggje hovudet på blokka

Tyding og bruk

handle eller opptre på ein slik måte at ein er lett å gjere åtak på og kritisere;
Sjå: blokk

fortenkje nokon i noko

Tyding og bruk

Døme
  • ingen kan fortenkje han i å handle som han gjorde