Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 17016 oppslagsord

sentralbord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. betent sentral for innkomande og utgåande telefonsamtaler i ei bedrift, ein organisasjon eller liknande
    Døme
    • ringje til sentralbordet i kommunen
  2. om eldre forhold: apparat i eit telefonanlegg som formidla samtaler mellom abonnentar
Artikkelside

senter 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk; same opphav som sentrum

Tyding og bruk

  1. Døme
    • senteret i ein sirkel;
    • setje ballen i spel frå senter
  2. stad der noko er samla (i eit anlegg), til dømes fleire forretningar eller institusjonar
    Døme
    • gå på senteret og handle
  3. mest tettbygde del av eit geografisk område
    Døme
    • Alta er eit senter i Vest-Finnmark
Artikkelside

leiingsvev

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i botanikk: vev (2 der vassløyselege stoff blir førte frå éin plantedel til ein annan
Artikkelside

belte

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt belti; av latin balteus, balteum ‘sverdreim’

Tyding og bruk

  1. reim, band (1, 3) som tener til å halde noko fast eller i hop;
    Døme
    • bruke både belte og selar på buksa
  2. band med festegreie til å sikre passasjerar i transportmiddel; jamfør bilbelte og setebelte
  4. (smalare eller breiare) bandliknande stripe av eit område, ei (over)flate eller ein masse
    Døme
    • eit belte med barskog
  5. Døme
    • det varme beltet
  6. i matematikk: del av ei kuleflate avgrensa av to parallelle plan
  7. endelaust band (1, 4) (av stålplater) som ymse slag køyretøy går på;
  8. i orientalsk kampsport: teikn på dugleiksnivå
    Døme
    • blått, grønt belte i judo

Faste uttrykk

  • stramme/spenne inn beltet
    leve meir nøysamt
    • politikarane måtte stramme inn beltet;
    • dei har stramma beltet og løyst den økonomiske krisa;
    • vi oppmodar dei tilsette om å spenne inn beltet
  • ha svart belte i
    • ha nådd eit høgt nivå i (ein viss kampsport)
    • i overført tyding, ironisk: vere svært dugande til
      • han har svart belte i shopping
  • slag under beltet
    • i boksing: ulovleg slag mot punkt under midja
    • i overført tyding: feigt åtak
Artikkelside

ile 3

ila

verb

Opphav

gjennom bokmål; frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. skunde seg, haste, fare i veg
    Døme
    • ho ilte vidare
  2. fare som ein eling (3)
    Døme
    • smerta iler gjennom armen
Artikkelside

sideprosjekt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

prosjekt ein har ved sida av anna verksemd
Artikkelside

sideprogram

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

program (1) som blir sett opp samstundes med ein festival eller liknande
Artikkelside

sideinngang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

inngang ved sida av ein annan inngang (ofte hovudinngangen)
Artikkelside

sideeffekt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

verknad utanom den planlagde;
Døme
  • ein uheldig sideeffekt
Artikkelside

setjestatsråd, settestatsråd

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

avløysar for ein statsråd (til dømes når ein statsråd er ugild (3) i ei sak)
Artikkelside
Side 9 av 1702