Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 116 oppslagsord

ta i miss

Tyding og bruk

ta feil;
døme gale;
Sjå: miss
Artikkelside

skjere alle over same leist

Tyding og bruk

døme, behandle alle likt og unyansert;
Sjå: leist
Artikkelside

leist, lest 3

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt leistr

Tyding og bruk

  1. fot i strømpe
  3. modell på skap som ein menneskefot til å lage sko etter eller til å setje i sko for at dei skal halde fasongen

Faste uttrykk

  • bli ved sin leist
    halde seg til det ein kan
  • på leistane
    i godlag, laussleppt, lystig
  • skjere alle over same leist
    døme, behandle alle likt og unyansert
Artikkelside

klassisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk og fransk, frå latin classicus ‘førsteklasses’; jamfør klassikar

Tyding og bruk

  1. som høyrer til antikken
    Døme
    • klassisk arkeologi
  2. Døme
    • eit klassisk arbeid;
    • ein klassisk kriminalroman;
    • klassisk musikk
  3. rein, harmonisk
    Døme
    • ein klassisk profil
  4. som høver godt;
    Døme
    • eit klassisk døme;
    • ein klassisk replikk;
    • eit klassisk tilfelle

Faste uttrykk

  • klassisk danning
    danning som byggjer på gresk og romersk språk, litteratur og historie i antikken
  • klassiske språk
    gresk og latin
Artikkelside

frikjenne

frikjenna

verb

Tyding og bruk

døme nokon skuldfri (1);
frifinne
Døme
  • bli frikjend i retten;
  • han vart frikjent for drapet
Artikkelside

krondøme

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

typisk døme;
Artikkelside

kondemnere

kondemnera

verb

Opphav

av latin condemnare ‘(for)døme’

Tyding og bruk

erklære for ubrukeleg og uskikka til reparering
Døme
  • kondemnere eit hus;
  • kondemnere båten
Artikkelside

indoiranske språk

Tyding og bruk

språk som høyrer til den greina av dei indoeuropeiske språka ein finn i India, Pakistan, Bangladesh, Iran og Afghanistan;
Døme
  • hindi, panjabi og persisk er døme på indoiranske språk
Artikkelside

indoiransk 1

adjektiv

Faste uttrykk

  • indoiranske språk
    språk som høyrer til den greina av dei indoeuropeiske språka ein finn i India, Pakistan, Bangladesh, Iran og Afghanistan
    • hindi, panjabi og persisk er døme på indoiranske språk
Artikkelside

katalog

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin; opphavleg frå gresk ‘oppteljing’, av kata ‘ned’ og legein ‘telje’

Tyding og bruk

  1. systematisk oversikt over til dømes namn, bøker, gjenstandar, varer;
    Døme
    • ein katalog over alle manuskripta i samlinga;
    • dei valde klær frå ein katalog
  2. i overført tyding: samling av typiske døme innan eit område
    Døme
    • ein katalog over aktuelle diskusjonstema;
    • rullebladet hennar var ein katalog over brotsverk
Artikkelside
Side 5 av 12