Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 44 oppslagsord

varians

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin av, latin varians; sjå variere

Tyding og bruk

(tilfeldig) avvik
Artikkelside

variabilitet

substantiv hankjønn

Opphav

av variabel (2

Tyding og bruk

det at noko varierer, er variabelt;
skiftande tilstand;
i biologi: avvik frå middeleigenskapane hos ei art
Artikkelside

vals 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå tysk Walzer av walzen ‘snu seg rundt’

Tyding og bruk

  1. (musikk til) pardans i ¾ takt
    • sakte vals
  2. i uttrykk

Faste uttrykk

  • slinger i valsen
    avvik frå det fastlagde; slurv
Artikkelside

toleranse

substantiv hankjønn

Uttale

òg -anˊgse

Opphav

gjennom fransk; frå latin

Tyding og bruk

  1. i medisin: toleevne
    Døme
    • ha høg, låg toleranse for noko
  2. det å bere over med meiningane eller åtferda til andre;
    Døme
    • vise toleranse i livssynsspørsmål
  3. tillate avvik frå ei norm
    Døme
    • gjenga har ein toleranse på ¹⁄₁₀₀₀ mm
Artikkelside

temperatur

substantiv hankjønn

Opphav

latin temperatura ‘høveleg blanding’

Tyding og bruk

  1. grad, styrke, nivå av varme
    Døme
    • det er høg, låg temperatur – varmt, kaldt;
    • vatn frys når temperaturen er 0 °C
  2. temperatur (1) uttrykt i grader
    Døme
    • liste over temperaturane ulike stader
  3. kroppsvarme
    Døme
    • normal temperatur;
    • for høg temperatur – feber;
    • ta temperaturen – måle
  4. i overført tyding: stemning (2, atmosfære
    Døme
    • den politiske temperaturen
  5. i musikk: avvik frå absolutt reinstemming av eit orgel eller liknande

Faste uttrykk

  • absolutt temperatur
    temperatur målt frå det absolutte nullpunktet
  • kritisk temperatur
    temperatur da ei kjemisk el. fysisk endring går føre seg
Artikkelside

slingringsmon, slingringsmonn

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

rom for avvik, variasjon
Døme
  • lage ei avtale med ein viss slingringsmon
Artikkelside

sidesprang

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. sprang til sida
  2. særleg i overført tyding: (brått) avvik frå det eigenlege emnet og liknande
    Døme
    • i budsjettordskiftet gjorde representanten eit sidesprang til arbeidstilhøva i Stortinget;
    • gjere små sidesprang i ekteskapet – vere trulaus
Artikkelside

sedskifte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

brigde, endring i ein sed;
avvik frå dagleg skikk og bruk
Artikkelside

regularitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

regelbunden orden, regelbunden rytme;
gjennomføring utan feil eller avvik
Artikkelside

perturbere

perturbera

verb

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

framkalle avvik, skiple
Artikkelside
Side 3 av 5