Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 50 oppslagsord

halvrim

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør rim (3

Tyding og bruk

  1. ufullkome rim med ulik vokal, men same konsonantending;
    jamfør skothending
    Døme
    • ‘regn – agn’ er døme på halvrim

konsonant

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av consonare ‘klinge saman’

Tyding og bruk

språklyd som blir danna når luftstraumen i munnhola blir stoppa eller hindra;
til skilnad frå vokal (1
Døme
  • klanglaus konsonant;
  • vokalar og konsonantar

linne substantiv

Tyding og bruk

substantiv som endar på trykklett vokal;
til skilnad frå sterke substantiv;
Sjå: l

instrumental

adjektiv

Opphav

frå fransk; av mellomalderlatin instrumentalis

Tyding og bruk

som blir utført med instrument (3)
Døme
  • vokal og instrumental musikk

fullvokal

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vokal som ikkje har vorte utsett for vokalreduksjon

ant-

prefiks

Opphav

av gresk anti ‘mot’, nytta framfor vokal; jamfør anti-

Tyding og bruk

prefiks (1) som uttrykkjer det motsatte av etterleddet;
i ord som antagonisme og antarktisk

overlang staving

Tyding og bruk

i språkvitskap: staving med både lang vokal og lang konsonant eller eit konsonantsamband;
Sjå: o

met-

prefiks

Opphav

av gresk meta ‘etter’; jamfør meta-

Tyding og bruk

form av meta- framfor vokal og h-;
i ord som metode, metonymi og metope

omlyd, omljod

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Umlaut

Tyding og bruk

i språkvitskap: det at ein (rot)vokal blir gjort heilt eller delvis lik ein annan vokal, til dømes når ‘a’ i urnordisk ‘gastir’ har vorte til ‘e’ i ‘gjest’ på grunn av ‘i’-en i 'gastir’;
til skilnad frå avlyd

innskot, innskott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det å skyte inn
    Døme
    • innskot av vokal
  2. noko som er skote inn eller sett til
    Døme
    • skrive ei lang setning med mange innskot
  3. pengar som er innsette i bank, forretning eller liknande
    Døme
    • innskot på sparevilkår;
    • eit innskot på fleire tusen kroner for eit husvære
  4. tanke som brått kjem opp i ein;