Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 44 oppslagsord

mobilisere

mobilisera

verb

Opphav

frå fransk; jamfør mobil (2

Tyding og bruk

  1. kalle (dei væpna styrkane) til krigsteneste;
    gjere budd på krig
    Døme
    • mobilisere tre årsklasser;
    • landet mobiliserer
  2. kalle til hjelp;
    ta i bruk
    Døme
    • dei mobiliserte venene sine til å hjelpe med flyttinga;
    • dei prøver å mobilisere veljarane på venstresida;
    • eg måtte mobilisere alle kreftene mine for å kome til mål
Artikkelside

våpen

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt vápn

Tyding og bruk

  1. reiskap eller innretning brukt i kamp, krig eller til jakt
    Døme
    • børsa er eit vanleg våpen;
    • ein kniv kan vere eit farleg våpen;
    • løyve til å bere våpen;
    • ha mange soldatar under våpen – væpna, stridsbudde soldatar
    • i overført tyding:
      • ordet var det sterkaste våpenet hans
  2. (del av ei) forsvarsgrein, våpenslag
    Døme
    • kavaleri og samband er våpen i Forsvaret
  3. Døme
    • Flå kommune har eit bjørnehovud i våpenet sitt

Faste uttrykk

  • leggje ned våpena
    òg overført tyding, slutte å krige, stri
  • strekkje våpen
    kapitulere
Artikkelside

holdup

substantiv hankjønn

Uttale

håoˊldøp

Opphav

frå engelsk ‘hald opp hendene’

Tyding og bruk

væpna ran
Artikkelside

nøytralitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere nøytral (2)
Døme
  • væpna nøytralitet;
  • krenkje nøytraliteten til eit land
Artikkelside

natoland, NATO-land, Nato-land

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

land som er medlem av Nato
Døme
  • eit væpna angrep mot eitt eller fleire av natolanda er å sjå som eit angrep mot alle
Artikkelside

kommando

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør kommandere

Tyding og bruk

  1. befaling, påbod, ordre
    Døme
    • handle på kommando;
    • lese opp ein kommando frå sjefen;
    • hunden må lære å lystre kommando
  2. ansvar og makt som sjef;
    Døme
    • han hadde kommandoen over vaktstyrken
  3. høgare militærstyresmakt
  4. lett væpna militær avdeling som er spesialtrent for sabotasjeoppdrag, overfall eller liknande
  5. ordre ein gjev ein datamaskin for å få han til å utføre ein bestemd operasjon
Artikkelside

militærregime

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

politisk system der grupper frå væpna styrkar har teke makta utan demokratisk val
Artikkelside

militærstell

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

personar og institusjonar som høyrer til dei væpna styrkane;
Artikkelside

mannskap 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

  1. væpna styrke;
    skipsbesetning utanom skipsføraren (og offiserane);
    Døme
    • ha for lite mannskap;
    • mannskap og befal
  2. kvar einskild i eit mannskap (2, 1);
    Døme
    • dei verva mannskapa
Artikkelside

krigsherre

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. leiar av ein frittståande hær, eller ei væpna gruppe i ein borgarkrig
    Døme
    • lokale krigsherrar trugar sentralmakta i landet
  2. eldre nemning for monark som har rett til å erklære krig
Artikkelside
Side 2 av 5