Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 150 oppslagsord

memoarar

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk mémoires; frå latin memoria ‘minne’

Tyding og bruk

skrivne livsminne;
Døme
  • gje ut memoarane sine

olavsskjegg

substantiv inkjekjønn

Opphav

opphavleg ‘skjegget til Heilag-Olav

Tyding og bruk

lita bregne som kan minne litt om skjegg og har raudbrune sporehopar på undersida;
Asplenium septentrionale

pinse

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt píkisdagr, truleg gjennom dansk pinse, frå lågtysk pinxten; opphavleg frå gresk pentekoste ‘femtiande’

Tyding og bruk

  1. kristen høgtid som blir feira den sjuande søndagen etter påske til minne om at Den heilage ande kom til apostlane;
  2. jødisk takkefest for kornhausten

nær-døden-oppleving, nær-dauden-oppleving

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk near death experience

Tyding og bruk

  1. andeleg oppleving der ein person er nær ved å døy og har minne frå opplevinga
    Døme
    • under nær-døden-opplevinga såg han bestemora kome mot han omgjeven av eit kvitt lys
  2. kjensle av å vere nær ved å døy, til dømes ved ei ulykke;
    farefull eller nervepirrande oppleving
    Døme
    • nær-døden-opplevinga med hjerteinfarktet var ein vekkjar for han;
    • dei som forventar adrenalinkick og nær-døden-opplevingar, blir nok skuffa
  3. i overført tyding: det at ein organisasjon, ei gruppe eller liknande står i fare for å bli nedlagd eller forsvinne
    Døme
    • etter nær-døden-opplevinga satte avisa i gang ein veldig snuoperasjon

mortensmess, mortensmesse

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt marteinsmessa; sjå -mess

Tyding og bruk

katolsk høgtidsdag, 11. november, til minne om biskop Martin frå Tours

nekrolog

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin , opphavleg ‘klosterbok med liste over døde’; jamfør -log

Tyding og bruk

artikkel i til dømes ei avis til minne om ein avliden

mnemo-

prefiks

Opphav

av gresk mneme ‘minne’

Tyding og bruk

som gjeld minne eller hugsing;
i ord som mnemoteknikk

mnemisk

adjektiv

Opphav

av gresk mneme ‘minne’

Tyding og bruk

som har med minnet å gjere

mnemoteknikk

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk mneme ‘minne’; jamfør mnemo-

Tyding og bruk

metode til å styrkje minnet

marulk

substantiv hankjønn

Opphav

førsteleddet mar-, av norrønt mǫrulfr, av marr ‘hav, sjø’

Tyding og bruk

  1. i fleirtal: orden av saltvassfiskar der den første delen av finnen sit på hovudet og kan minne om ei fiskestong;
    Lophiiformes