Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 234 oppslagsord

kor 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kórr, gjennom mellomalderlatin; frå gresk khoros ‘kordans’

Tyding og bruk

  1. gruppe som syng ein- eller fleirstemmig;
    Døme
    • syngje i kor;
    • eg er med i eit blanda kor
  2. gruppe av bakgrunnssongarar for ein vokalist
  3. i pop- og jazzmusikk: improvisert spel
    Døme
    • køyre kor
  4. flokk som seier noko samstundes
    Døme
    • skrike i kor;
    • dei protesterte i kor
  5. musikkstykke for kor (1, 1);
    Døme
    • alle song med på koret
  6. del av kyrkja der altaret står (og der kyrkjekoret ofte held til)
    Døme
    • presten står framme i koret
  7. i antikken: personar som laga framsyningar med song og dans;
    personar som medopplevde og kommenterte handlinga i eit drama med songen og dansen sin

kor 2

adverb

Opphav

norrønt hvar

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kor går det?
  2. i kva mon, utstrekning, grad eller liknande
    Døme
    • du veit ikkje kor eg har venta;
    • kor langt er det?
    • nei, kor stor du er vorten!
  3. Døme
    • kor skal du?
    • kor skal vi møtast?

Faste uttrykk

  • kor som er
    korleis det så går;
    i alle høve
    • dette skal vi gjennomføre kor som er
  • kor som helst
    likegyldig på kva for stad;
    overalt
    • eg kan falle i søvn kor som helst

kore

kora

verb

Tyding og bruk

  1. syngje i kor (1, 2)
    Døme
    • ho har kora for mange kjende artistar

orkester

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk , opphavleg ‘danseplass for koret mellom scena og tilskodarane’

Tyding og bruk

  1. større gruppe av musikarar som spelar saman
    Døme
    • ein konsert for kor og orkester

når 2

adverb

Opphav

jamfør norrønt hvé nær; opphavleg truleg sideform av nær (2

Tyding og bruk

kva tid, kor snart
Døme
  • når går toget ?
  • eg veit ikkje når han kjem

Faste uttrykk

  • når som helst
    kva tid som helst;
    kva tid det så er
    • du kan kome når som helst du vil!

glykemisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld blodsukker

Faste uttrykk

  • glykemisk indeks
    mål på kor mykje og kor raskt blodsukkeret stig etter inntak av matvarer som inneheld karbohydrat
    • mat med låg glykemisk indeks

sesjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, av sedere ‘sitje’

Tyding og bruk

  1. tidsrom da ei representativ forsamling, ein domstol eller liknande sit saman
    Døme
    • Stortinget byrja den nye sesjonen i går
  2. møte der vernepliktige blir intervjua, testa og undersøkt for å avgjere om og kor dei skal gjere militærteneste
    Døme
    • møte på sesjon

mortalitet

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av mortalis ‘dødeleg’

Tyding og bruk

tal på dødsfall, særleg kor stor del av ei folkemengd som døyr i løpet av eit år;
motsett natalitet

næringspyramide

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

grafisk framstilling som viser kor mykje energi som er tilgjengeleg på kvart nivå i ei næringskjede

hei 4

interjeksjon

Opphav

norrønt hei

Tyding og bruk

  1. brukt som tilrop eller helsing
    Døme
    • hei, kom hit!
    • hei, korleis går det?
  2. brukt som kjensleutbrot, særleg ved glede, overrasking, fart eller liknande
    Døme
    • hei, fallera!
    • hei og hå, no skal det bli liv!
    • hei, kva er det som står på?
    • hei, kor det går!