Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 54 oppslagsord

i år

Tyding og bruk

dette kalenderåret;
Sjå: år
Døme
  • han blir sju år i år
Artikkelside

gror

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gróðr; av gro (2

Tyding og bruk

  1. groing, spiring;
    Døme
    • det kjem gror i kornet;
    • stå i gror
  2. vekst av planter;
    grøde, vegetasjon
    Døme
    • groren står fint i år
  3. groe, spire, kim
Artikkelside

gro 2

verb

Opphav

norrønt gróa

Tyding og bruk

  1. byrje å vekse frå frø, frukt eller knoll;
    Døme
    • potetene gror
  2. vekse fram, utvikle seg;
    finnast på ein stad
    Døme
    • graset gror dårleg;
    • håret har begynt å gro ut igjen;
    • det gror godt i hagen i år;
    • om vinteren gror ingenting
  3. i overført tyding: vekse fram, utvikle seg, finnast
    Døme
    • det gror godt i rørsla for tida;
    • ein ny generasjon av politikarar er i ferd med å gro fram
  4. om sår: lækjast, heilne, bli bra;
    fyllast med nytt kroppsvev
    Døme
    • såret har ikkje grodd enno
  5. få til å vekse;
    la vekse
    Døme
    • gjere eit forsøk på å gro bart

Faste uttrykk

  • gro att/til
    vekse til med vegetasjon;
    tetne med skit
    • lyngheia er i ferd med å gro til;
    • området gror att med skog
  • gro fast
    • bli verande i ro så lenge at ein heng fast i underlaget eller ein annan ting
      • fiber frå kleda har grodd fast i såret
    • i overført tyding: bli verande på ein stad eller i ein tilstand så lenge at ein ikkje greier å fare vekk frå staden eller endre tilstand
      • eg vil ikkje gro fast i denne jobben resten av livet;
      • etter 50 år har dei grodd fast i bygda
  • gro ned
    vere i ro så lenge eller bli brukt så lite at noko blir dekt med rot, skit eller vegetasjon
    • muren er i ferd med å gro ned
Artikkelside

produksjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin, jamfør produsere

Tyding og bruk

  1. det å produsere noko;
    Døme
    • setje i produksjon;
    • modellen er gått ut av produksjon
  2. det som blir produsert;
    framstilte produkt (i eit land, ei næringsgrein eller ei verksemd)
    Døme
    • ein produksjon på 20 000 tonn i året
  3. resultat av skapande åndsverksemd
    Døme
    • ho har ein stor litterær produksjon;
    • teateret har få eigne produksjonar i år
Artikkelside

moderne

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin ‘ny(are)', av latin modo ‘nyleg’, av modus, påverka av mote; jamfør modus

Tyding og bruk

  1. som høyrer til den nyaste tida;
    som gjeld notida
    Døme
    • i moderne tid;
    • moderne menneske;
    • dei studerer moderne historie
  2. som høyrer til det nyaste på sitt område;
    som er på moten;
    Døme
    • moderne kunst;
    • ei moderne bukse;
    • moderne fabrikkdrift;
    • det er moderne med høge hælar i år

Faste uttrykk

  • moderne språk
    levande språk
  • tidleg moderne tid
    historisk periode frå om lag 1500 til 1800;
    nyare tid (1)
Artikkelside

oppgang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt uppgangr

Tyding og bruk

  1. det å vere i rørsle oppover
    Døme
    • det er større oppgang av laks i elvane rundt fjorden i år
  2. passasje der ein går opp til noko;
    Døme
    • bustadblokka har tre oppgangar
  3. auke, stiging
    Døme
    • oppgang i bustadprisane
  4. Døme
    • vone på ny oppgang i industrien
Artikkelside

opptil

preposisjon

Tyding og bruk

  1. opp til;
    inn mot;
    Døme
    • stonga stod opptil veggen
    • brukt som adverb:
      • kome heilt opptil
  2. bortimot;
    Døme
    • torsken kan bli opptil 20 år gammal
    • brukt som adverb:
      • omsetnaden i fjor var på 20 millionar og kjem nær opptil i år òg
Artikkelside

nitti

determinativ kvantor

Opphav

norrønt níu tigir ‘ni tiare’

Tyding og bruk

grunntalet 90
Døme
  • laget er nitti år i år;
  • totalt har verksemda rundt 90 tilsette
Artikkelside

hoppveke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

konkurranse med fleire hopprenn etter kvarandre i løpet av ei veke der det er resultatet samanlagt som tel
Døme
  • han håper å vinne hoppveka i år
Artikkelside

kornhaust

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Døme
  • kornhausten ser ut til å bli bra i år
Artikkelside
Side 1 av 6