Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
75 результатів

Словник букмола 36 oppslagsord

påkjenning

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

belastning, prøvelse
Приклад
  • bli utsatt for stor påkjenning
Сторінка статті

ha nerver av stål

Значення та вживання

være kald og rolig uansett påkjenning;
Сторінка статті

sårbar

прикметник

Значення та вживання

  1. som lett kan skades fysisk eller psykisk;
    som tåler lite påkjenning
    Приклад
    • yngre er mindre sårbare for sykdommen;
    • langtidsledige, trygdede og andre sårbare grupper;
    • sårbare unge
  2. som lett kan bli skadet;
    som lett kan bli ødelagt eller satt ut av spill
    Приклад
    • sårbare polare områder;
    • en sårbar økonomi;
    • slå til der fienden er mest sårbar
Сторінка статті

sliten

прикметник

Значення та вживання

  1. som er trøtt etter hardt arbeid eller påkjenning;
    Приклад
    • en sliten, gammel mann;
    • de var både slitne og sultne da de kom hjem
  2. synlig brukt;
    Приклад
    • vi bor i et gammelt og slitent hus
Сторінка статті

hente seg inn

Значення та вживання

samle seg etter en påkjenning;
komme i normal gjenge igjen;
Se: hente
Сторінка статті

belaste

дієслово

Вимова

belasˊte

Походження

fra lavtysk

Значення та вживання

  1. legge tyngde eller press på;
    utsette for en viss påkjenning;
    Приклад
    • belaste en bjelke;
    • belaste en muskel;
    • han er belastet med en rekke verv;
    • være arvelig belastet med noe
    • brukt som adjektiv:
      • et hardt belastet strømnett;
      • kriminelt belastede ungdommer;
      • tungt belastede rusmiddelmisbrukere;
      • et belastende arbeid, både fysisk og mentalt
  2. Приклад
    • belaste en konto

Фіксовані вирази

  • belastet begrep
    negativt ladet begrep (1)
    • planøkonomi har blitt et belastet begrep
Сторінка статті

tak 2

іменник середній

Походження

norrønt tak

Значення та вживання

  1. det å ta (1);
    Приклад
    • få godt tak;
    • ta tak i rattet;
    • hun slapp taket;
    • han griper tak i henne
  2. det at noe fester seg;
    feste, hold
    Приклад
    • få tak med ankeret;
    • vinden tok tak
  3. herredømme, kontroll
    Приклад
    • han hadde taket på motstanderen;
    • de har mistet taket på velgerne
  4. (kraftig) bevegelse med arm, hånd eller redskap;
    strøk, drag
    Приклад
    • svømme noen tak;
    • et tak med snøskuffa
  5. Приклад
    • ta tak med noen
  6. det å anstrenge seg;
    fysisk eller mentalt krafttak;
    påkjenning
    Приклад
    • det hadde vært mange tunge tak
  7. kraft og mot til å gjøre noe;
    viljestyrke
    Приклад
    • det var tak i den karen
  8. brått angrep av sykdom, smerte eller lignende;
    Приклад
    • smerten kom i tak
  9. avgrenset strekning;
    (kort) periode;
    enkelt tilfelle;
    bolk, etappe, rykk
    Приклад
    • gå ut et tak;
    • arbeide i tak;
    • lese til eksamen i harde tak
  10. del av redskap som en holder i;
    jamfør håndtak
  11. brukt som etterledd i sammensetninger: sted der en tar ut noe

Фіксовані вирази

  • ta seg på tak
    ta seg sammen
  • tak om tak
    av og til;
    skiftevis
Сторінка статті

stål 2

іменник середній

Походження

norrønt stál, opprinnelig ‘noe stivt og hardt’, beslektet med stag

Значення та вживання

  1. fellesbetegnelse for jernlegeringer en kan smi (1)
    Приклад
    • rustfritt stål;
    • en økseegg er av stål;
    • bærebjelker av stål
  2. del av gjenstand eller redskap av stål (2, 1);
    jamfør skøytestål
  3. penger, gryn (4)

Фіксовані вирази

  • bløtt/mykt stål
  • ha nerver av stål
    være kald og rolig uansett påkjenning
  • vilje av stål
    sterk vilje
    • en gutt med vilje av stål;
    • hun har vilje av stål
Сторінка статті

sjokk

іменник середній

Походження

fra fransk

Значення та вживання

  1. tilstand av kroppslig svekkelse på grunn av en voldsom nervepåkjenning
    Приклад
    • han har fått et sjokk etter kollisjonen
  2. sinnsbevegelse på grunn av uventet påkjenning eller ubehagelig opplevelse
    Приклад
    • det var et sjokk å få diagnosen;
    • hun fikk sjokk da hun hørte prisen

Фіксовані вирази

  • være i sjokk
    være sjokkert og oppskaket
    • de er i sjokk etter ulykken
Сторінка статті

prøve 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

gjennom lavtysk, fra middelalderlatin proba, av latin probare ‘granske, ransake’; jamfør norrønt próf

Значення та вживання

  2. test av egenskaper, ferdigheter eller lignende
    Приклад
    • elevene leser til prøven i morgen
  3. innøving eller forsøksvis framføring av et teaterstykke, en konsert eller lignende
    Приклад
    • holde prøver på et Ibsen-stykke
  4. noe som er tatt ut av en større mengde, og som skal undersøkes eller brukes som eksempel
    Приклад
    • ta prøver av drikkevannet;
    • gi en prøve på ferdighetene sine

Фіксовані вирази

  • det får stå sin prøve
    det får gå som det vil;
    det får våge seg
    • at maten kom litt seint, får stå sin prøve
  • på prøve
    midlertidig for å finne ut om noen oppfyller kravene
    • hun er ansatt på prøve den neste måneden;
    • han er løslatt fra fengselet på prøve
  • sette prøve på svaret
    kontrollere om et regnestykke er rett
  • sette på prøve
    utsette for (stor) påkjenning
  • stå sin prøve
    klare påkjenningene
    • teorien har stått sin prøve i over 100 år
Сторінка статті

Словник нюношка 39 oppslagsord

påkjenning

іменник жіночий

Походження

jamfør norrønt ákenning(r) ‘påminning, refsing’

Значення та вживання

pårøyning, belasting, byrde
Приклад
  • saka har vore ei stor påkjenning
Сторінка статті

sårbar

прикметник

Значення та вживання

  1. som er lett å skade fysisk eller psykisk;
    som toler lite påkjenning
    Приклад
    • eldre er meir sårbare for sjukdommen;
    • sårbare grupper som skeive
  2. som lett kan bli skadd;
    som lett kan bli øydelagd eller sett ut av spel
    Приклад
    • dei polare områda er sårbare;
    • ein sårbar økonomi;
    • slå til der fienden er mest sårbar
Сторінка статті

dradd, dratt

прикметник

Походження

av dra

Значення та вживання

om andlet: som ber merke av sterk påkjenning;
  • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
    • eit dradd andlet;
    • det kom eit smil i det dradde andletet
  • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
    • andletet hennar var dradd av smerte;
    • gamle andlet er stundom dradd av mykje slit
Сторінка статті

dregen

прикметник

Походження

av drage

Значення та вживання

  1. utstrekt
    Приклад
    • han sprang opp med drege sverd;
    • troppane gjekk på med dregne sablar
  2. om andlet: som ber merke av sterk påkjenning;
    Приклад
    • han såg dregen ut i andletet
Сторінка статті

støyt

іменник чоловічий

Походження

norrønt steytr

Значення та вживання

  1. det å støyte;
    Приклад
    • dolkestøyt;
    • kulestøyt;
    • samanstøyt;
    • få ein støyt i hovudet;
    • bilane braka saman i ein ofseleg støyt
  2. (hard) påkjenning
  3. brå kjensle av glede, redsle og liknande;
    Приклад
    • kjenne ein støyt av glede;
    • det gjekk ein støyt gjennom meg
    • kortvarig elektrisk straum
      • få støyt når ein skiftar lyspære
  4. Приклад
    • stormstøyt
    • rykk
      • brystet heva seg i korte støytar
  5. slurk alkohol, dram, knert (1)
    Приклад
    • ta seg ein god støyt
  6. liten lêrlapp til bot
    Приклад
    • tåstøyt
  7. skarp, knapp lyd
    Приклад
    • trompetstøyt;
    • toget gav ein støyt i fløyta
  8. øving i vektlyfting der vektstonga blir lyfta i to avdelingar

Фіксовані вирази

  • gje støyten til
    vere utløysande årsak til;
    gje startsignal til
  • stå for ein støyt
    tole harde tak eller slag
  • ta støyten
    ta på seg eller utsetje seg for noko plagsamt eller vanskeleg
Сторінка статті

sjokk

іменник середній

Походження

frå fransk

Значення та вживання

  1. tilstand av kroppsleg svekking på grunn av fysisk skade eller stor nervepåkjenning
    Приклад
    • få eit lite sjokk av blodtapet;
    • få sjokk av meldinga om dødsfallet
  2. sinnsrørsle på grunn av uventa påkjenning eller ubehageleg oppleving
    Приклад
    • det var eit sjokk å bli oppsagd frå arbeidet;
    • ho fekk sjokk da ho høyrde prisen

Фіксовані вирази

  • vere i sjokk
    vere sjokkert og oppskaka
    • dei er i sjokk etter moras dødsfall
Сторінка статті

prøve 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

gjennom lågtysk, frå mellomalderlatin proba, av latin probare ‘granske, ransake’; jamfør norrønt próf

Значення та вживання

  2. test av eigenskapar, dugleik eller liknande
    Приклад
    • klassa skal ha prøve i engelsk
  3. innøving eller forsøksvis framføring av eit teaterstykke, ein konsert eller liknande
    Приклад
    • halde prøver på eit Ibsen-stykke
  4. noko som er teke ut av ei større mengd, og som skal granskast eller nyttast som døme
    Приклад
    • ta prøver av drikkevatnet;
    • gje ei prøve på styrken sin

Фіксовані вирази

  • det får stå si prøve
    det får gå som det vil;
    det får våge seg
    • løna er lågare i den nye jobben, men det får stå si prøve
  • på prøve
    mellombels for å finne ut om nokon oppfyller krava
    • han er tilsett i butikken på prøve;
    • ho er sett fri på prøve
  • setje prøve på svaret
    kontrollere om eit reknestykke er rett
  • setje på prøve
    utsetje for (stor) påkjenning
  • stå si prøve
    greie påkjenningane
    • ein soldat må kunne stå si prøve og gjere det han vert pålagd
Сторінка статті

nerve

іменник чоловічий

Походження

av latin nervus, opphavleg ‘sene’

Значення та вживання

  1. streng eller bunt av strenger som går ut frå hjernen og ryggmergen og fører sanseinntrykk og rørsleimpulsar til og frå kroppen elles
    Приклад
    • skade ein nerve
  2. i botanikk: streng i eit blad som mellom anna leier vatn og næringsstoff
  3. kjerne i noko;
    Приклад
    • nerven i framlegget er kravet om jamstilling
  4. Приклад
    • det er nerve i romanen;
    • det var nerve i spelet hans

Фіксовані вирази

  • gå på nervane
    irritere nokon sterkt
    • den høge musikken går meg på nervane
  • ha frynsete/tynnslitne nervar
    vere nervøs, særleg etter ei påkjenning
    • opplevinga gav meg frynsete nervar;
    • dei fekk tynnslitne nervar av den vanskelege jobben
  • ha nervar
    vere nervøs
    • ho hadde nervar før talen
  • ha nervar av stål
    vere kald og roleg når ein blir utsett for påkjenningar
  • ha sterke nervar
    ikkje lide av nervøsitet
  • ikkje ha/eige nervar
    vere kald og roleg
    • eg har vanlegvis ikkje nervar når eg står på scena;
    • ho åtte ikkje nervar
  • nervane står/er på høgkant
    det å vere nervøs
    • nervane hennar står på høgkant;
    • det er forståeleg at nervane er på høgkant i leiinga
  • treffe ein nerve
    treffe noko viktig
    • boka trefte ein nerve hjå lesarane
Сторінка статті

knekk 1

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. det å knekke (1 eller knekkje;
    det å bli knekt
    Приклад
    • få ein knekk i knea
  2. vinkelforma bøyg
    Приклад
    • ein knekk på kurva
  3. sprekk, rivne
    Приклад
    • glaset har fått ein knekk
  4. fysisk eller psykisk skade etter stor påkjenning, ulykke eller liknande
    Приклад
    • få seg ein knekk for livet
  5. hard karamell av mellom anna smelta sukker

Фіксовані вирази

  • ta knekken på
    gjere det av med;
    få has på
Сторінка статті

juling

іменник жіночий

Походження

av jule

Значення та вживання

  1. det å gje nokon fleire slag (og spark), til dømes som straff eller av sinne;
    Приклад
    • få juling;
    • gje nokon juling
  2. hard behandling;
    hard påkjenning
    Приклад
    • partileiaren måtte tole mykje juling på landsmøtet

Фіксовані вирази

  • som juling
    brukt forsterkande: svært, enormt;
    som berre det
    • han var stygg som juling;
    • skogen veks som juling;
    • det gjekk som berre juling
Сторінка статті
Сторінка 1 з 4