Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
36 результатів

Словник букмола 10 oppslagsord

byrd

іменник чоловічий

Походження

norrønt byrð ‘fødsel, ætt, stand’; beslektet med bære (1

Значення та вживання

Приклад
  • være av adelig byrd;
  • være jevnlike i rang og byrd;
  • uten hensyn til byrd og stamtavler
Сторінка статті

ekteskap til venstre hånd

Значення та вживання

ekteskap mellom en fyrste og en kvinne av lavere byrd der kvinnen (og barna) ikke får arverett;
Сторінка статті

morganatisk ekteskap

Значення та вживання

ekteskap mellom en fyrste og en kvinne av lavere byrd der kvinnen (og barna) ikke får arverett; ekteskap til venstre hånd;
Сторінка статті

venstre 3

прикметник

Походження

norrønt vinstri; beslektet med venn

Значення та вживання

  1. som ligger på den siden, i den retningen der hjertet normalt er;
    Приклад
    • venstre fot;
    • huset ligger på venstre side av veien;
    • ha vondt i venstre side;
    • ta av til venstre;
    • se til venstre og høyre;
    • sitte til venstre for noen;
    • ikke vite forskjell på venstre og høyre
  2. som befinner seg i venstre halvdel av et område eller et synsfelt
    Приклад
    • kjøre på venstre side av veien;
    • huset til venstre;
    • venstre back
  3. i politikk: radikal (2, 1)
    Приклад
    • venstre fløy av partiet
  4. brukt som substantiv: slag med venstre hånd
    Приклад
    • få seg en rett venstre på haka

Фіксовані вирази

  • ekteskap til venstre hånd
    ekteskap mellom en fyrste og en kvinne av lavere byrd der kvinnen (og barna) ikke får arverett;
    morganatisk ekteskap
  • gjøre venstre om
    i politikk: vende seg mot venstre
Сторінка статті

morganatisk

прикметник

Походження

av middelalderlatin (matrimonium ad) morganaticam ‘(ekteskap med) morgengave’; av gammelhøytysk morgan ‘morgen(gave)'

Фіксовані вирази

  • morganatisk ekteskap
    ekteskap mellom en fyrste og en kvinne av lavere byrd der kvinnen (og barna) ikke får arverett; ekteskap til venstre hånd
Сторінка статті

byrde

іменник чоловічий

Походження

fra tysk, samme opprinnelse som norrønt byrðr, beslektet med bære (1; jamfør byrd

Значення та вживання

  1. noe som er tungt å bære;
    jamfør bør (1
  2. i overført betydning: noe som tynger;
    Приклад
    • en tung byrde falt av henne

Фіксовані вирази

  • legge byrder på
    tynge, utsette for påkjenning
    • skattereformen legger nye byrder på næringslivet
  • lette byrden for
    gjøre det lettere for
    • fondet skal lette byrden for de mest gjeldstyngede landene
  • ligge til byrde
    være til bry eller belastning
    • angsten for å ligge til byrde stikker dypt
  • være til byrde for
    skaffe bry, utgifter for
    • han vil ikke være til byrde for familien
Сторінка статті

herkomst

іменник чоловічий

Походження

fra tysk; av lavtysk herkommen ‘stamme fra’

Значення та вживання

nasjonal, slektsmessig eller kulturell opprinnelse;
Приклад
  • en nordmann av pakistansk herkomst;
  • være av adelig herkomst;
  • båtens herkomst var uklar
Сторінка статті

fornem

прикметник

Походження

fra tysk ‘som bør tas før andre’; av for- (1

Значення та вживання

  1. som har stor betydning og anseelse;
    Приклад
    • en av de fornemste forfatterne i landet
  2. av høy byrd;
    Приклад
    • en fornem familie
  3. som har et luksuriøst eller stilfullt preg;
    Приклад
    • et fornemt strøk i byen;
    • en fornem restaturant
  4. som har en forfinet framtoning;
    Приклад
    • ha fornemme vaner;
    • en fornem gjest
Сторінка статті

jevnbyrdig, jambyrdig

прикметник

Походження

av jevn og byrd

Значення та вживання

som er like god, dyktig, sterk eller lignende
Приклад
  • jevnbyrdige motstandere;
  • jevnbyrdige partnere
Сторінка статті

adelig

прикметник

Походження

fra tysk

Значення та вживання

som gjelder adelen
Приклад
  • av adelig byrd;
  • en adelig person
Сторінка статті

Словник нюношка 26 oppslagsord

byrd 1, byrde

іменник жіночий

Походження

norrønt byrðr; samanheng med bere (3

Значення та вживання

  1. noko som ein ber;
    så mykje som ein greier å bere i ein gong
    Приклад
    • bere ei tung byrd;
    • leggje opp ei byrd
  2. i overført tyding: noko som tyngjer;
    Приклад
    • ei tung byrd fall av henne

Фіксовані вирази

  • leggje byrder på
    utsetje for påkjenning;
    tyngje
    • regjeringa må ikkje leggje for store byrder på næringslivet
  • lette byrda for
    gjere det lettare for
    • vi får prøve å lette byrda for medmenneska våre
  • liggje til byrd
    vere til bry eller belasting
    • ho hjelpte til med husarbeidet slik at ho ikkje låg til byrd
  • vere til byrd for
    skape bry, utgifter for
    • han vil ikkje vere til byrd for nokon
Сторінка статті

byrd 2

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt byrð ‘fødsel, ætt, stand’; samanheng med bere (3

Значення та вживання

Приклад
  • vere jamlike i rang og byrd;
  • vere av kongeleg byrd
Сторінка статті

skulder

іменник жіночий

Походження

truleg frå lågtysk

Значення та вживання

  1. del av menneskekroppen mellom overarm og hals;
    Приклад
    • slengje kåpa over skuldrene;
    • vere brei over skuldrene;
    • kike seg over skuldra
  2. i overført tyding: i uttrykk for byrd eller ansvar
    Приклад
    • ha mykje ansvar på skuldrene sine;
    • ei tung byrd fall frå skuldrene mine
  3. del av klesplagg som dekkjer skuldrene
    Приклад
    • jakka var litt stor i skuldrene
  4. smalt felt eller kant mellom veg og gøft

Фіксовані вирази

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing
  • få klapp på skuldra
    få ros
  • høge skuldrer
    det å vere overspent og stressa
    • begge laga spelar med høge skuldrer;
    • det gjeld å roe seg ned og ikkje ha høge skuldrer
  • låge skuldrer
    tilstand med avslappa haldning
    • dei går til kampen med låge skuldrer;
    • ha låge skuldrer sjølv om ting ikkje blir som ein har tenkt
  • senke skuldrene
    slappe av
    • no kan eg endeleg ta meg ein kopp kaffi og senke skuldrene
  • sjå seg over skuldra
    følgje med på kva som skjer rundt ein
  • stå skulder ved skulder
    stå saman;
    vere samde
  • trekkje på skuldrene
    vise likesæle;
    dra på akslene
Сторінка статті

bør 1

іменник жіночий

Походження

norrønt byrðr, samanheng med bere (3; jamfør byrd (1

Значення та вживання

  1. noko som ein ber;
    så mykje som ein greier å bere på éin gong;
    Приклад
    • bere ei tung bør;
    • ei bør med ved
  2. i overført tyding: noko som tyngjer;
    Приклад
    • ei tung bør fall av henne då prøveresultata kom

Фіксовані вирази

  • leggje bører på
    gjere det tyngre for nokon;
    leggje harde skattar og avgifter på folk
  • lette børa for
    gjere det lettare for nokon
  • vere til bør for
    skaffe nokon annan bry eller utgifter
Сторінка статті

tyngd, tyngde

іменник жіночий

Походження

norrønt þyngd; jamfør tung

Значення та вживання

  1. det å kvile mot underlaget med ei viss kraft;
    det å vere tung;
    vekt
    Приклад
    • det er stor tyngd i denne børa;
    • leggje seg på med heile tyngda si
  2. i fysikk: tyngdekraft
  3. trykk, press
    Приклад
    • leggje tyngd på ordet
  4. kjenslemessig byrd;
    Приклад
    • han kjende slik tyngd over seg;
    • ho kjende tyngda av ansvaret
  5. stor vekt som noko har, blir tillagt eller er framført med;
    Приклад
    • orda hans har slik tyngd;
    • argumentasjonen manglar tyngd;
    • boka har inga tyngd;
    • laget har for lita tyngd i angrepet
  6. i bunden form eintal: storparten, mesteparten
    Приклад
    • tyngda av elevane;
    • tyngda av trafikken

Фіксовані вирази

  • med full tyngd
    med full styrke;
    av full kraft
Сторінка статті

lyfte, løfte 2

lyfta, løfta

дієслово

Походження

norrønt lypta; samanheng med loft og luft

Значення та вживання

  1. heve opp frå underlaget;
    Приклад
    • lyfte opp ein stein;
    • heisekrana lyftar fleire tonn
  2. heve til eit høgare åndeleg nivå
    Приклад
    • lyfte folket opp frå vankunna

Фіксовані вирази

  • ikkje lyfte ein finger
    halde seg heilt passiv
    • partiet vil ikkje lyfte ein finger for den saka
  • lyfte blikket
    • sjå opp
    • sjå stort på noko;
      ha eit vidare perspektiv på noko
      • no er det viktig å lyfte blikket og sjå framover
  • lyfte glaset
    skåle
  • lyfte i flokk
    gjere ei oppgåve saman;
    dele ei byrd
  • lyfte peikefingeren
    irettesetje
  • lyfte seg sjølv etter håret
    (prøve å) gjere noko som er umogleg
  • med lyfta hovud
    med stoltheit;
    med sjølvtillit
Сторінка статті

last 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

frå lågtysk, jamfør norrønt lest; samanheng med lade (2 og lass

Значення та вживання

  1. gods til frakt med eit transportmiddel
    Приклад
    • tung last;
    • farleg last;
    • skjule seg i lasta
  2. Приклад
    • høvla last

Фіксовані вирази

  • leggje nokon noko til last
    klandre eller laste nokon for noko
    • han hadde ikkje gjort noko gale som dei kunne leggje han til last
  • liggje nokon til last
    vere til byrd for nokon
    • eg vil helst ikkje liggje familien til last
  • segle med lik i lasta
    vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande
Сторінка статті

flokk

іменник чоловічий

Походження

norrønt flokkr; samanheng med fly (10 , opphavleg ‘flygande sverm’

Значення та вживання

  1. samling av dyr eller menneske;
    Приклад
    • treffe ein flokk sauer på fjellet;
    • flokken løyste seg opp;
    • samle seg i store flokkar
  2. gruppe der medlemene er tilhengjarar av same idé eller person;
    Приклад
    • Hansen og flokken hans
  3. norrønt skaldekvad utan stev (1);
    til skilnad frå dråpe (1

Фіксовані вирази

  • i flokk
    i større mengder;
    saman
    • reise i flokk
  • i flokk og følgje
    mange saman;
    i store mengder
    • dei kjem i flokk og følgje
  • lyfte i flokk
    gjere ei oppgåve saman;
    dele ei byrd
Сторінка статті

åk

іменник середній

Походження

norrønt ok, samanheng med øyk

Значення та вживання

  1. tverrtre til å leggje over akslene og bere vassbytter eller liknande med;
    Приклад
    • det vart mange turar med åket over akslene
  2. gaffelforma treramme i seletøy til trekkdyr, særleg oksar
  3. i overført tyding: tung byrd (1, 2);
    langdrygt arbeid;
    strev, mas, plage;
    Приклад
    • det er eit åk med så mykje krøter å stelle;
    • folket levde framleis under det framande åket
  4. underlag (av samanbundne pålar) for trebru
  5. i elektroteknikk: kjerne av jern som bind saman polane i ein elektromagnet;
    del av jernkjerne i ein transformator
  6. om forhold i det gamle Romarriket: galgeforma oppstilling av tre spyd som ein overvunnen fiende måtte gå under, som teikn på underkasting
Сторінка статті

tyngsel

іменник чоловічий

tyngsle

іменник жіночий

Походження

norrønt þyngsl

Значення та вживання

  1. noko som tyngjer;
    Приклад
    • ha mange tyngslar i livet;
    • leggje skattar og andre tyngslar på folket;
    • no datt det ein tyngsel av meg;
    • vere nokon til tyngsel
  2. tyngjande kjensle;
    tung hug, mismot;
    trøttleik
    Приклад
    • kjenne tyngselen for brystet;
    • det kom slik tyngsel over han;
    • tyngselen kom sigande over han så han sovna
Сторінка статті