Avansert søk

Nynorskordboka 4 oppslagsord

stegl

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stagl

Tyding og bruk

i eldre tid: kvass stong under det hjulet ein la avretta brotsmenn på

Døme

bli lagd på stegl og hjul

stegle 2

stegla

verb

Opphav

norrønt stegla ‘setje (brotsmenn) på stegl’; tyding 4 frå engelsk

Tyding og bruk

spile ut
setje opp høgt og lausleg;
setje noko høgt og ustøtt
Døme
- stegle opp eit fugleskremsel;
- hesten stegla – reiste seg på bakføtene
- reagere sterkt, støkke
  ho stegla da ho fekk meldinga
banne, skjelle (3
Døme
- banne og stegle
om fly: miste fart og styring på grunn av sterk stiging

stegl og hjul

Tyding og bruk

om eldre forhold: spiss stong og hjul som avretta forbrytarar vart lagde på;

Sjå: hjul, stegl

Døme

bli lagd på stegl og hjul

hjul

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hjól

Tyding og bruk

rund skive eller ring med eiker som sviv rundt ein aksel
Døme
- ei kjerre med to hjul;
- det er mange små hjul i eit urverk
- - bakhjul
  - bilhjul
  - drivhjul
  - sykkelhjul
  - tannhjul
i overført tyding: krinslaup, utviklingsgang
Døme
- vi er alle små hjul i samfunnsmaskineriet
noko rundt som minner om eit hjul
Døme
- eit hjul av eld;
- eit hjul av lys
- - pariserhjul
  - solhjul

Faste uttrykk

femte hjul på vogna
(kjenne seg som, vere) til overs
halde hjula i gang
syte for at verksemda går som vanleg
liggje på hjul
køyre, springe like bak ein annan;
lure like bak
slå hjul
svinge kroppen sidelengs i ein boge heilt rundt med mellomlanding på hendene
stegl og hjul
om eldre forhold: spiss stong og hjul som avretta forbrytarar vart lagde på
bli lagd på stegl og hjul