Avansert søk

Nynorskordboka 10 oppslagsord

snøggleik

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -leik

Tyding og bruk

det å vere snøgg

tempo

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

grad av snøggleik på rørsle eller verksemd

Døme

halde eit høgt tempo;
springe i sitt eige tempo;
syngje i eit langsamt tempo;
setje opp tempoet på arbeidet

hast

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå gammalfransk haste; av germansk

Tyding og bruk

skunding, snøggleik, snarvending;

påskunda fart eller hastigheit

Døme

arbeidet har ikkje slik hast;
det vart bryllaup i ei hast

Faste uttrykk

det har/er inga hast
det hastar ikkje;
det er ikkje så viktig
vi har inga hast med å gifte oss;
å stå opp er inga hast
i all hast
i stor hast, men ofte overflatisk
han las i all hast gjennom brevet
i hui og hast
i stor hast
han drog på sjukehuset i hui og hast

hastigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Døme

bilen køyrer i ei hastigheit på 110 km/t;
maskinen har trinnlaus regulering av hastigheita

akselerere

akselerera

verb

Uttale

akselereˊre

Opphav

av latin accelerare ‘skunde på’

Tyding og bruk

auke farten gradvis
Døme
- bilen akselererer frå 0 til 90 km/t på 10 sekund
auke i omfang eller intensitet
Døme
- konflikten har akselerert
gje stor snøggleik til;
auke farten på
Døme
- akselerere atomkjernar

klokkefrekvens

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i IT: snøggleik på pulsar i ein prosessor (1)

diligence

substantiv hankjønn

Uttale

dilisjanˊgse

Opphav

av fransk (carrosse de) diligence ‘(køyretøy for) snøggleik’; opphavleg av latin diligentia ‘omhug, grannsemd’

Tyding og bruk

om eldre forhold: stor, ofte lukka, firhjuls (post)vogn dregen av minst to hestar

Døme

dei reiste med diligence

hurtigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

evne til å vere hurtig;

Døme

spelet krev hurtigheit

raskheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å vere rask;

Døme

stille krav til raskheit og nøyaktigheit

fljotleik, fløtleik

substantiv hankjønn

Tyding og bruk