Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 135 oppslagsord

salt 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt salt; samanheng med latin sal

Tyding og bruk

  1. kvitt stoff som har skarp smak og i reinsa form blir brukt i hushaldet;
    Døme
    • vinne ut salt av sjøvatn;
    • setje til salt før steiking;
    • strø salt over agurken
  2. kjemisk sambinding bygd opp av ion
    Døme
    • basiske salt;
    • sure salt

Faste uttrykk

  • ikkje ha/tene til salt i maten
    vere svært fattig, tene svært dårleg
    • eg hadde ikkje til salt i maten;
    • dei tener ikkje til salt i maten
  • saltet på jorda
    (etter Matt 5,13) nokon som held noko friskt og uskjemt
  • strø salt i såret
    gjere vondt verre
  • ta med ei klype salt
    ikkje rekne for bokstavleg sanning
  • vege salt
    leik der ein står rygg i rygg og skiftevis bikkar kvarandre
Artikkelside

salt 2

adjektiv

Opphav

norrønt saltr

Tyding og bruk

som inneheld eller er tilsett salt (1, 1)
Døme
  • sjøvatn er salt;
  • suppa er altfor salt;
  • gråte salte tårer
Artikkelside

salte

salta

verb

Opphav

norrønt salta

Tyding og bruk

ha salt i;
strø salt på
Døme
  • salte grauten;
  • dei saltar gatene om vinteren

Faste uttrykk

  • salte ned
    • leggje i saltlake
      • salte ned fisk
    • sette til side verdiar;
      investere, spare
      • ho saltar ned pengar i eigedom
Artikkelside

skank

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt skankr; samanheng med skinke (1

Tyding og bruk

  1. lår eller lårbein, særleg på dyr
  2. legg, særleg på dyr
  3. bein (1, 4) på menneske;
    baklem på dyr
  4. knokkel av lår eller legg med kjøt på
    Døme
    • gni skankane godt inn med salt og pepar
Artikkelside

ikkje ha/tene til salt i maten

Tyding og bruk

vere svært fattig, tene svært dårleg;
Sjå: salt
Døme
  • eg hadde ikkje til salt i maten;
  • dei tener ikkje til salt i maten
Artikkelside

grann 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt grand; samanheng med engelsk grind ‘knuse’

Tyding og bruk

svært liten del, ørlita mengd, smule
Døme
  • eit grann;
  • lite grann salt

Faste uttrykk

  • ikkje det/eit grann
    ikkje noko
    • det hjelpte ikkje det grann;
    • han forstod ikkje eit grann av dette
  • ikkje det skapte grann
    ingenting
  • kvart eit grann
    alt
    • dei åt opp kvart eit grann
Artikkelside

saus

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av latin adjektivisk salsus ‘salt’

Tyding og bruk

  1. flytande blanding med forskjellige ingrediensar som blir servert til matretter
    Døme
    • fiskepudding i kvit saus;
    • kjøtkaker i brun saus
  2. i overført tyding: blanding av likt og ulikt
    Døme
    • ein saus av gode intensjonar og offervilje
Artikkelside

saltet på jorda

Tyding og bruk

(etter Matt 5,13) nokon som held noko friskt og uskjemt;
Sjå: salt
Artikkelside

salttap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tap av salt i kroppen, til dømes ved sveitting
Artikkelside

salær

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin, av sal ‘salt’, opphavleg ‘pengar til å kjøpe salt for’

Tyding og bruk

honorar, særleg til advokatar
Artikkelside
Side 1 av 14