Avansert søk

Nynorskordboka 32 oppslagsord

innføre

innføra

verb

Tyding og bruk

føre inn i landet;
importere
Døme
- ulovleg innført kjøt
ta i bruk, setje i verk
Døme
- innføre eigedomsskatt

rulle 2

rulla

verb

Opphav

jamfør rull og rulle (

Tyding og bruk

flytte seg (bortetter eit underlag) ved å dreie seg rundt sin eigen akse;
trille (3, 2)
Døme
- rulle over ende;
- bilen rullar nedover;
- stuparen rulla rundt i lufta
få til å rulle (2, 1);
trille (3
Døme
- dei rulla ei tønne over golvet
jamne med rull eller rulle;
glatte (2, slette (4, 1)
Døme
- rulle tøy;
- dei rullar åkeren
lage (noko som liknar) ein rull eller ei kule
Døme
- rulle ein sigarett;
- han har rulla saman teppet
gå i bølgjegang
Døme
- havet rullar mot stranda
om fartøy: vere i rørsle frå side til side i bølgjene
Døme
- båten rulla kraftig
om lyd: drønne;
rumle lenge
Døme
- tora rulla
uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
til skilnad frå skarre (1, 2)
Døme
- rulle på r-ane

Faste uttrykk

rulle med auga
sperre opp auga og røre augeepla, til dømes som uttrykk for forakt, overrasking eller oppøsing;
jamfør himle (2, 2)
rulle ned
- få noko samanrulla til å falde seg ut nedover
  rulle ned gardina
- få bilvindauge til å gli ned og opne seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
  eg rulla ned vindauget
rulle opp
- falde saman (oppover) til ein rull
  han har rulla opp skjorteermane;
  gardinene er rulla opp
- få bilvindauge til å gli opp og lukke seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
  eg rulla opp bilvindauget
- avsløre litt etter litt
  politiet rulla opp eit kriminelt miljø
- oppklare
  det var media som rulla opp saka
- teikne, skildre
  boka rullar opp ei trist historie om rus og vald
rulle ut
- falde ut ein rull
  rulle ut den raude løparen;
  eg har rulla ut soveposen
- forme noko til ei kule eller ein sylinder med roterande rørsler med hendene
  rulle ut bollar
- setje i verk noko på løpande band;
  innføre i eit (større) område
  dei har rulla ut breiband i heile dalen

vinmonopol

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

monopol (1) på sal av vin
Døme
- innføre vinmonopol
i Noreg: føretak som har einerett på detaljhandel med vin, brennevin og sterkøl
Døme
- AS Vinmonopolet
i Noreg: utsalsstad for vin, brennevin og sterkøl
Døme
- gå på vinmonopolet

smugle

smugla

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med smyge

Tyding og bruk

innføre eller utføre tollpliktige eller forbodne varer eller menneske ulovlig
Døme
- smugle sprit og sigarettar;
- dei smugla inn våpen;
- smugle flyktningar over grensa
liste, lure
Døme
- smugle inn eit tillegg i kontrakten

eittkammersystem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

system der alle medlemene av ei nasjonalforsamling blir valde i same val (, 2) og opptrer samla ved alle viktige avgjerder;

til skilnad frå tokammersystem

Døme

innføre eittkammersystem i landet

delingstal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tal som opplyser om korleis ei mengd skal fordelast
maksimalt tal på elevar i ei klasse
Døme
- oppmoding om å senke delingstalet i grunnskulen
mål på forventa levetid som blir nytta til å rekne ut pensjon
Døme
- innføre delingstal i pensjonsordninga
divisor
Døme
- i valordninga er det lågaste delingstalet 1,4

einvegskøyring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(påbod om) køyring i berre éi retning
Døme
- innføre einvegskøyring i gata;
- skilt om einvegskøyring
i overført tyding: noko som går berre éin veg, særleg om overmakt frå det eine laget i fotball eller liknande
Døme
- etter pause var det rein einvegskøyring for heimelaget

datakriminalitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lovbrot med bruk av datateknologi

Døme

utøve datakriminalitet;
innføre lov mot datakriminalitet

bilkøyring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å køyre bil

Døme

innføre restriksjonar for bilkøyring i sentrum

autorisasjonsordning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ordning for autorisasjon

Døme

innføre ei autorisasjonsordning for landmålarar

Side 1 av 4

Resultat per side: