Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

djevel

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt djǫfull; gresk diabolos ‘baktalar’

Tyding og bruk

  1. personifikasjon av det vonde;
    i bunden form eintal: den vonde, Satan, fanden, freistaren;
    jamfør jævel
    Døme
    • frelse frå døden og djevelen
  2. vond ånd, demon
    Døme
    • det for ein djevel i meg
  3. vondt eller svært listig menneske
    Døme
    • ho er ein djevel
  4. Døme
    • ein fattig djevel

Faste uttrykk

  • djevelens advokat
    person som peikar på dei negative sidene ved ei sak eller kjem med innvendingar

djevelens advokat

Tyding og bruk

person som peikar på dei negative sidene ved ei sak eller kjem med innvendingar;
Sjå: djevel

puke 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt púki ‘djevel’

Tyding og bruk

vond ånd;
djevel
Døme
  • selje seg åt puken

pokker

substantiv hankjønn

Opphav

truleg gjennom dansk, frå lågtysk pocken ‘verksvull’; jamfør norrønt púki ‘djevel’

Tyding og bruk

brukt i forsterkande uttrykk og mildare eidar: fanden (1
Døme
  • køyr, for pokker!
  • ikkje pokker om eg gjev meg

Faste uttrykk

  • dra pokker i vald
    dra langt av garde;
    forsvinne;
    dra fanden i vald
  • gje pokker i
    ikkje bry seg om;
    blåse i
  • som berre pokker
    i svært høg grad
    • dei stakk frå staden, fort som berre pokker

menneskeham

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skapnad, utsjånad som eit menneske;
jamfør ham (3)
Døme
  • ein djevel i menneskeham

jækel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bøvel

substantiv hankjønn

Opphav

med innverknad frå djevel

Tyding og bruk

  1. person som er hard og hjartelaus;
  2. Døme
    • bøvelen ta deg!
    • din bøvel!

diabolsk

adjektiv

Opphav

av gresk diabolos ‘djevel’

Tyding og bruk

djevelsk, utspekulert vond
Døme
  • eit diabolsk innfall

demon

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘gud, ånd’

Tyding og bruk

  1. vond ånd;
    Døme
    • drive ut demonar;
    • demonane i mørkeret;
    • englar og demonar
  2. (personifikasjon av) negativ eigenskap, negativt minne eller liknande
    Døme
    • ein indre demon;
    • ein demon frå fortida dukka opp
  3. lågare guddom;
    ånd
    Døme
    • ofre oksar til demonane sine;
    • ei verd av ånder og demonar

jævel

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som djevel

Tyding og bruk