Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 37 oppslagsord

panhellenisme

substantiv hankjønn

Opphav

av pan- (2)

Tyding og bruk

freistnad på å samle alle grekarar i éin nasjon

Artikkelside

fornærme

fornærma

verb

Opphav

frå dansk , opphavleg med tyding ‘trø ein for nær’

Tyding og bruk

gjere nokon lei seg eller sint gjennom sårande kommentarar eller handlingar;

krenkje, støyte (5)

Døme

fornærme nokon med spitord;
du har fornærma dei;
fornærme ein heil nasjon

brukt som adjektiv
- fornærmande kommentarar;
- fornærmande ord

Artikkelside

folk

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt folk

Tyding og bruk

gruppe menneske som høyrer saman i slekt, historie eller kultur;
nasjon (1), folkeslag (1), folkegruppe, stamme (1, 4)
Døme
- det norske folket;
- folket vårt;
- eit lite folk;
- alle folk på jorda;
- eit asiatisk folk;
- folket i nord
særleg i ubunden fleirtal: menneske (2)
Døme
- treffe folk;
- folk på gata;
- snakke med folk;
- det var mange folk på toget;
- leve av å hjelpe folk;
- unge folk;
- gamle folk;
- det kjem folk;
- her bur det folk;
- det er folk i huset;
- vere i lag med folk;
- ute blant folk
- - kjensfolk
  - kvinnfolk
  - mannfolk
i bunden form eintal: borgarane i eit land, ein by eller ei bygd
Døme
- tene folket sitt;
- folket i bygda;
- ha lit til folket;
- folket har talt
- - byfolk
  - bygdefolk
  - grendefolk
gruppe alminnelege personar utan særskild makt eller rikdom;
folk flest, allmuge
Døme
- vanlege folk;
- ei kvinne av folket;
- nå ut til folket;
- kome folket til gode;
- ha folket i ryggen;
- vere ein del av folket
person i ein arbeidsstyrke;
mannskap (1, dei tilsette, stab (3)
Døme
- leige folk;
- folk og farkost;
- rekruttere fleire folk
gruppe menneske med sams tru, interesse, verksemd, særmerke eller liknande
Døme
- folk i næringslivet;
- folk i filmbransjen
- - båtfolk
  - forretningsfolk
  - høgrefolk
  - idrettsfolk
  - kontorfolk
  - kristenfolk
  - målfolk
  - rikfolk
  - sjøfolk
  - skolefolk
dei fleste;
ein (1
Døme
- folk er rare;
- folk vil ha meir fritid;
- kva skal folk tru?
skikkeleg og sedeleg menneske
Døme
- gjere folk av nokon;
- no må du oppføre deg som folk
gift par
- - kårfolk
  - ektefolk
  - sjølvefolk

Faste uttrykk

folk flest
folk i det heile;
fleirtalet
noko som kjem folk flest til gode;
musikk for folk flest
folk og fe
- folk og (hus)dyr
  dyrke mat til folk og fe;
  det vart kaldt for folk og fe
- kvar og ein;
  einkvan
  vere omtykt av både folk og fe

Artikkelside

flagg

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

(oftast rektangulært) tøystykke med visse fargar og mønster, brukt til å symbolisere ein nasjon, ein organisasjon, eit firma eller liknande

Døme

det norske flagget;
heise flagget;
fire flagget;
vifte med flagget;
med flagget på halv stong

Faste uttrykk

gå ned med flagget til topps
gje seg utan å fire på prinsippa og ideala sine;
gje tapt med ære
segle under falskt flagg
løyne det ein eigenleg er
tone flagg
vise kva ein eigenleg er eller meiner;
markere seg