Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 137 oppslagsord

skrapjern, skrapjarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kassert jern (som går til omsmelting)

gangjern, gangjarn, gongejern, gongejarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

hengsle (av jern) på dør eller vindauge

valsejern, valsejarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

jern valsa ut i ulike former
Døme
  • rundjern og stongjern er valsejarn

skrujern, skrujarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

reiskap av jern eller stål som ein festar eller løyser skruar med (og som høver ned i sporet på eit skruehovud)

jernkross, jarnkross

substantiv hankjønn

jernkors, jarnkors

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. kross av jern
  2. i bunden form eintal: tysk (opphavleg prøyssisk) krigsdekorasjon

smijern, smijarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mjukt jern med opptil 0,25 prosent karbon som kan smiast, men ikkje herdast; jamfør støypejern

jernlekkje, jarnlekkje, jernlekke, jarnlekke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

flatjern, flatjarn, flattjern

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stong av jern med profil der breidda er større enn høgda;
jamfør flatstål

jern, jarn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt jarn, járn

Tyding og bruk

  1. metallisk grunnstoff (1) med atomnummer 26;
    kjemisk symbol Fe
    Døme
    • hardt jern;
    • ei stong av jern;
    • malm som inneheld mykje jern
  2. medisin som inneheld jernsambindingar
    Døme
    • ta jern for å auke blodprosenten
  3. gjenstand eller reiskap av jern
  4. energisk person
    Døme
    • han er eit jern til å drive på

Faste uttrykk

  • gje jernet
    • gje full gass
      • han gjev jernet bak rattet
    • yte maksimalt
      • musikarane gjev jernet
  • ha mange jern i elden
    ha mange oppgåver samtidig
  • helse av jern
    sterk helse
  • leggje i jern
    setje hand- eller fotjern (på nokon)
  • smi medan jernet er varmt
    nytte eit lagleg høve når det byr seg

ljå

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt , genitiv ljá

Tyding og bruk

  1. reiskap med eit skarpt jern- eller stålblad festa på eit skaft, brukt til å skjere gras eller korn på rot med
    Døme
    • slå graset med ljå

Faste uttrykk

  • mannen med ljåen
    døden framstilt som eit beinrangel med ljå