Avansert søk

35 treff

Bokmålsordboka 13 oppslagsord

beriberi

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; fra singalesisk beri ‘svekkelse’

Betydning og bruk

tropesykdom som skyldes mangel på B1-vitamin

A-vitamin

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

fettløselig forbindelse (3) som særlig fins i tran, melk, smør og egg, og i visse planter;
jamfør vitamin

askorbinsyre

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Uttale

askorbiˊnsyre

Opphav

av a- (2 og middelalderlatin scorbutus ‘skurvete’; beslektet med skjørbuk

Betydning og bruk

organisk forbindelse som virker helbredende på skjørbuk, C-vitamin

Nynorskordboka 22 oppslagsord

vitamin

substantiv inkjekjønn

Opphav

av vita og amin; nemninga laga i 1913 av polakken Funk som trudde at stoffet var eit amin

Tyding og bruk

biokatalysator som ikkje blir laga i organismen;
kvart av fleire organiske stoff som trengst i ørsmå mengder for at stoffskiftet skal gå normalt
Døme
  • kroppen treng kalk, jern og vitamin

vitabrød

substantiv inkjekjønn

Opphav

av vitamin

Tyding og bruk

vitaminisert grovbrød

tran

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

lågtysk eigenleg ‘feittdrope som er pressa ut med koking; same opphav som tysk Träne ‘tåre’

Tyding og bruk

flytande feittstoff som ein vinn ut or levra av torskearter, særleg torsk, skrei, sei, lange og brosme
Døme
  • medisintran;
  • i tran er det mykje A-vitamin, D-vitamin og umetta feittsyrer;
  • ta tranta inn ei viss mengd tran (kvar dag)

tiamin

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk theion ‘svovel’ og -amin

Tyding og bruk

vitamin B1

skjørbuk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skyrbjúgr, kanskje gjennom lågtysk, frå latin scorbutus; kanskje opphavleg nordisk

Tyding og bruk

sjukdom som kjem av for lite C-vitamin
Døme
  • tannkjøtet blør, og tennene losnar og fell ut når ein har skjørbuk

sikringskost

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kost (3, 1) som inneheld mineral, protein og vitamin nok til å førebyggje mangelsjukdomar og sikre normal vokster
Døme
  • ost er sikringskost

D-vitamin

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

feittløyseleg sambinding som til dømes finst i tran og mjølk, eller som blir laga av sollys på huda;
jamfør vitamin
Døme
  • få nok D-vitamin om vinteren

C-vitamin

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

organisk syre som mellom anna finst i frukt og grønsaker;
Døme
  • mykje C-vitamin i potet og appelsin

B-vitamin

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samnemning på fleire vassløyselege vitamin som verkar inn på ei rad viktige kjemiske prosessar i cellene

beriberi

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk; frå singalesisk beri ‘veikskap’

Tyding og bruk

tropesjukdom som kjem av for lite B1-vitamin